1. Karbonhidratların İlk Parçalanması: Tükürük, karbonhidratların kimyasal olarak basit şekerlere parçalanmasını başlatan amilaz adı verilen bir enzim içerir. Amilaz, nişastaları özellikle dekstrinler ve maltoz gibi daha küçük moleküllere ayırır. Ağızdayken amilaz, sindirim sistemi boyunca devam eden karbonhidrat sindirimi sürecini başlatır.
2. Yağlama ve Nemlendirme: Tükürük, ağzın ve yiyeceğin yağlanmasında, çiğnemenin ve yutmanın daha kolay ve rahat hale getirilmesinde hayati bir rol oynar. Ağzı nemli tutarak kuruluğu ve tahrişi önler. Yağlama, yiyeceğin bolus adı verilen, daha kolay yutulabilen ve yemek borusu yoluyla taşınabilen yumuşak, yapışkan bir kütle oluşturmasına yardımcı olur.
3. Sindirim Enzimleri: Amilaza ek olarak tükürük, yağların (lipitler) yağ asitlerine ve gliserole parçalanmasına yardımcı olan lipaz ve lingual lipaz gibi başka enzimler de içerebilir. Ancak sindirimdeki rolleri amilazla karşılaştırıldığında nispeten küçüktür.
4. Antibakteriyel Özellikler: Tükürük, ağzın bakteri üremesine ve enfeksiyona karşı korunmasına yardımcı olan immünoglobulinler, lizozim ve defensinler dahil antimikrobiyal maddeler içerir. Bu maddeler yeme ve içme sırasında ağza giren zararlı mikroorganizmalara karşı bir savunma katmanı sağlar.
5. Tat Algısı: Tükürük, besin parçacıklarını çözerek dil üzerinde bulunan tat alma tomurcuklarına taşıyarak tat algısında rol oynar. Çözünmüş maddeler tat alma tomurcuklarındaki tat reseptörleri ile etkileşime girerek farklı tatlar deneyimlemenizi sağlar.
6. Temizlik ve Koruma: Tükürük, yemekten sonra ağzı temizlemeye ve yemek artıklarını gidermeye yardımcı olur. Diş minesi sağlığı için önemli olan ağızdaki pH dengesinin korunmasında ve diş problemlerinin önlenmesinde de rol oynar.
Genel olarak tükürük, karbonhidratların sindirimine yardımcı olarak, yutulacak gıdayı yağlayarak, ağzı zararlı bakterilerden koruyarak ve tat algısına katkıda bulunarak sindirim sisteminin düzgün çalışması için gereklidir. Varlığı, sindirimin kritik başlangıç aşamasında ağzın sağlığını ve rahatlığını korur.