Çizgili Kasın Yapısı
Çizgili kas, fasiküller halinde bir araya gelen uzun, silindirik kas liflerinden oluşur. Her kas lifi sarkolemma adı verilen bir plazma zarıyla çevrilidir ve hücrenin sitoplazmasına sarkoplazma adı verilir. Sarkoplazma, kasın kasılma elemanları olan miyofibrilleri içerir.
Miyofibriller sarkomer adı verilen tekrarlayan birimlerden oluşur. Her sarkomer, miyozin içeren kalın bir filament ve aktin içeren iki ince filamentten oluşur. Kalın ve ince filamentler, kalın filamentler ince filamentlerle çevrelenecek şekilde altıgen bir düzende düzenlenmiştir.
Çizgili Kas Nasıl Kasılır?
Bir kas uyarıldığında, kas hücresi içindeki özel bir zar sistemi olan sarkoplazmik retikulumdan kalsiyum iyonları salınır. Bu kalsiyum iyonları ince filamentlere bağlanarak onların şekil değiştirmesine ve kalın filamentlere bağlanmasına neden olur. Bu bağlanma, kasın kasılma kuvvetinden sorumlu olan çapraz köprüler oluşturur.
Kas kasılmasıyla ilgili kayan filaman teorisi, bir kas uyarıldığında ince filamanların kalın filamanları geçerek sarkomerin kısalmasına neden olduğunu belirtir. Sarkomerlerin kısalması kas lifinin kasılmasına neden olur.
Çizgili Kasın Rolü
Çizgili kas istemli hareketlerden sorumludur ve duruşu korur. Yürürken, koşarken, ağırlık kaldırırken veya klavyede yazı yazarken kullanılan kas türüdür. Çizgili kas aynı zamanda denge ve koordinasyonun korunması için de önemlidir.
Çizgili Kas Örnekleri
Çizgili kasların bazı örnekleri şunlardır:
* Üst kolun ön kısmında yer alan biceps brachii
* Uyluğun ön kısmında yer alan kuadriseps femoris
* Alt bacağın arka kısmında yer alan gastroknemius
* Omuzlarda bulunan deltoidler
* Göğüste yer alan pektoralis major