Çinko, aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok önemli vücut fonksiyonunda rol oynayan önemli bir mineraldir:
* Bağışıklık fonksiyonu: Çinko, bağışıklık sisteminin düzgün çalışması için gereklidir. Vücudun enfeksiyon ve hastalıklardan korunmasına yardımcı olur.
* Yara iyileşmesi: Çinko, yara iyileşmesi için gerekli olan yeni cilt ve kan damarlarının oluşumunda rol oynar.
* Metabolizma: Çinko, karbonhidratların, proteinlerin ve yağların metabolizması için gereklidir. Vücudun yiyecekleri enerjiye dönüştürmesine yardımcı olur.
* Büyüme ve gelişme: Çinko, çocuklarda ve ergenlerde uygun büyüme ve gelişme için gereklidir. Güçlü kemik ve kasların oluşmasına yardımcı olur.
* Üreme: Çinko hem erkeklerde hem de kadınlarda üreme sağlığı için gereklidir. Erkeklerde sperm, kadınlarda ise yumurta üretimine yardımcı olur.
Çinko Nasıl Elde Edilir
Çinko, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli gıdalarda bulunur:
* Kırmızı et: Sığır eti, domuz eti ve kuzu eti iyi çinko kaynaklarıdır.
* Kümes hayvanları: Tavuk ve hindi de iyi çinko kaynaklarıdır.
* Deniz ürünleri: Balık ve kabuklu deniz ürünleri mükemmel çinko kaynaklarıdır.
* Fındık ve tohumlar: Badem, kaju fıstığı ve kabak çekirdeği gibi kabuklu yemişler ve tohumlar iyi çinko kaynaklarıdır.
* Baklagiller: Fasulye, mercimek ve nohut iyi bir çinko kaynağıdır.
* Tam tahıllar: Kahverengi pirinç ve yulaf ezmesi gibi tam tahıllar iyi bir çinko kaynağıdır.
Diyetinizden yeterince çinko alamıyorsanız, çinko takviyesi almanız gerekebilir. Çinko takviyeleri çoğu eczanede reçetesiz satılmaktadır.
Çinko Eksikliği
Çinko eksikliği gelişmiş ülkelerde nadirdir ancak aşağıdaki gibi belirli tıbbi rahatsızlıkları olan kişilerde ortaya çıkabilir:
* Malabsorbsiyon sendromları: Çölyak hastalığı ve Crohn hastalığı gibi besinlerin emilimini etkileyen koşullar çinko eksikliğine yol açabilir.
* Alkolizm: Alkol çinkonun emilimini engelleyebilir.
* Orak hücreli anemi: Orak hücreli anemisi olan kişiler çinko eksikliği açısından risk altındadır.
* Vejetaryenlik ve veganlık: Vejetaryen veya vegan diyeti uygulayan kişiler, zenginleştirilmiş gıdalar yemezlerse diyetlerinden yeterli miktarda çinko alamayabilirler.
Çinko eksikliğinin belirtileri şunları içerebilir:
* İştah kaybı: Çinko eksikliği iştah kaybına ve kilo kaybına neden olabilir.
* Cilt sorunları: Çinko eksikliği sivilce ve egzama gibi cilt sorunlarına neden olabilir.
* İshal: Çinko eksikliği ishale neden olabilir.
* Bağışıklık sistemi işlev bozukluğu: Çinko eksikliği bağışıklık sistemini zayıflatabilir ve insanları enfeksiyonlara karşı daha duyarlı hale getirebilir.
* Büyüme ve gelişme sorunları: Çinko eksikliği çocuklarda ve ergenlerde büyüme ve gelişme sorunlarına yol açabilir.
* Üreme sorunları: Çinko eksikliği hem erkeklerde hem de kadınlarda üreme sorunlarına neden olabilir.
Çinko toksisitesi
Çinko toksisitesi nadirdir ancak takviyelerden veya güçlendirilmiş gıdalardan çok fazla çinko alırsanız ortaya çıkabilir. Çinko toksisitesinin belirtileri şunları içerebilir:
* Bulantı: Çinko toksisitesi bulantı ve kusmaya neden olabilir.
* Baş ağrısı: Çinko toksisitesi baş ağrısına neden olabilir.
* Baş dönmesi: Çinko toksisitesi baş dönmesine neden olabilir.
* Kas zayıflığı: Çinko toksisitesi kas zayıflığına neden olabilir.
* İshal: Çinko toksisitesi ishale neden olabilir.
Çinko zehirlenmesi yaşadığınızı düşünüyorsanız çinko takviyesi almayı bırakıp doktorunuzla konuşmalısınız.