Çeşitli çalışmalar genetik faktörlerin obeziteye katkısının %20 ile %80 arasında olduğunu tahmin etmektedir. Ancak bu tahminler, çalışılan popülasyona, kullanılan yöntemlere ve dikkate alınan spesifik genetik varyasyonlara bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Obeziteye genetik yatkınlığı olan bireylerin bile sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürerek risklerini azaltabileceğini unutmamak önemlidir.
Genetiğin obeziteye nasıl katkıda bulunabileceğine dair daha ayrıntılı bir açıklama:
1. Genetik Varyasyonlar:Belirli genetik varyantlara veya mutasyonlara sahip kişilerin vücut yağı biriktirme ve kilo alma eğilimi daha yüksek olabilir. Bu varyasyonlar metabolizma, enerji regülasyonu, iştah kontrolü ve kilo yönetimiyle ilgili diğer fizyolojik süreçlerde yer alan genleri etkileyebilir.
2. Vücut Kompozisyonu ve Yağ Dağılımı:Genetik, vücut yağının dağılımını etkileyebilir. Bazı insanlar karın çevresinde yağ depolamaya (android obezite) daha yatkın olabilirken, diğerleri kalça ve uylukta yağ depolamaya (jinoid obezite) daha yatkın olabilir. Vücut yağının konumu obeziteyle ilişkili sağlık risklerini etkileyebilir.
3. İştahın Düzenlenmesi:Bazı genetik varyasyonlar, iştahı ve tokluğu düzenleyen hormonların ve diğer moleküllerin üretimini ve sinyallerini etkileyebilir. Bu, açlığın artmasına ve tokluk hissinin azalmasına yol açarak aşırı yeme ve kilo alımına katkıda bulunabilir.
Genetiğin tek başına obeziteyi belirlemediğini vurgulamakta fayda var. Çevresel ve yaşam tarzı faktörleri de önemli rol oynamaktadır. Genetik yatkınlık ile aşırı kalori alımı, fiziksel hareketsizlik ve uyku eksikliği gibi sağlıksız davranışların birleşimi, obeziteye yakalanma olasılığını artırabilir.
Düzenli fiziksel egzersiz, dengeli beslenme, yeterli uyku ve stres yönetimi, genetik yapılarından bağımsız olarak bireylerin sağlıklı bir kiloyu korumalarına ve obeziteye bağlı sağlık komplikasyonları riskini azaltmalarına yardımcı olacak çok önemli stratejilerdir. Sağlık uzmanlarına ve kayıtlı diyetisyenlere danışmak, bireyin özel ihtiyaçlarına ve genetik profiline göre kişiselleştirilmiş rehberlik sağlayabilir.