Vazopressin hipotalamus tarafından üretilir ve hipofiz bezinde depolanır. Başlıca işlevi böbreklere etki ederek su tasarrufu sağlayarak vücudun su dengesini düzenlemektir. Diyabet insipiduslu kişilerde ya vazopressin üretimi yetersizdir (merkezi diyabet insipidus) ya da böbrekler bunun etkilerine karşı dirençlidir (nefrojenik diyabet insipidus).
1. Merkezi Diyabet İnsipidus: Bu forma vazopressin üretimi veya salınımındaki bir eksiklik neden olur. Aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir:
- Kafa travması veya travma
- Beyin ameliyatı veya tümörleri
- Genetik kusurlar
- Otoimmün bozukluklar
- Bazı ilaçlar (örn. lityum, amfoterisin B)
2. Nefrojenik Diyabet İnsipidus: Bu form, böbreklerin vazopressine uygun şekilde yanıt verememesiyle karakterize edilir. Aşağıdaki nedenlerden dolayı ortaya çıkabilir:
- Böbreklerdeki vazopressin reseptörlerini etkileyen genetik mutasyonlar
- Kronik böbrek hastalığı veya polikistik böbrek hastalığı gibi böbrek hastalıkları
- Lityum, diüretikler ve bazı antibiyotikler gibi bazı ilaçlar
- Kanda yüksek düzeyde kalsiyum (hiperkalsemi)
- Orak hücreli anemi
Özet olarak, diyabet insipidusa diğer hormonal dengesizlikler değil, esas olarak vazopressin üretimindeki veya etkisindeki aksaklıklar neden olur. Durumun altında yatan spesifik nedeni anlamak, uygun tanı ve tedavi için çok önemlidir.