Mercimekler, kök veya kök üzerindeki hücrelerin dış tabakasının parçalanmasıyla oluşur ve iç hücreler havaya maruz kalır. Bu iç hücreler daha sonra gözenekleri kapatan ve bitkinin çok fazla su kaybetmesini önleyen mantarımsı bir malzeme üretir.
Mercimek yoluyla gaz alışverişi bitkinin solunumu için gereklidir. Atmosferdeki oksijen, mercimekler yoluyla bitkiye yayılırken, bitkinin ürettiği karbondioksit dışarı yayılır. Bu gaz değişimi, bitkinin su ve besin maddelerini köklerden yapraklara taşıması için de gereklidir.
Mercimek aynı zamanda bitkinin patojenlere karşı savunması açısından da önemlidir. Gözenekleri kapatan mantarımsı malzeme, zararlı bakteri ve mantarların bitkiye girmesini engellemeye yardımcı olur.
Mercimeklerin boyutu ve şekli bitki türüne göre değişiklik gösterebilir. Bazı bitkilerde zar zor görülebilen çok küçük mercimekler bulunurken, diğerlerinde ise oldukça farkedilebilen büyük mercimekler bulunur. Mercimeklerin düzeni de değişiklik gösterebilir; bazı bitkiler bunları gövde veya kök boyunca eşit aralıklarla yerleştirirken, diğerleri bunları bir arada kümeler halinde bulundurur.
Mercimekler odunsu bitkilerin anatomisinin önemli bir parçasıdır ve bitkinin solunumunda ve patojenlere karşı savunmasında hayati bir rol oynarlar.