Bir kişi gözsüz doğarsa (doğuştan anoftalmi) veya yaşamının ilerleyen dönemlerinde bir gözünü kaybederse (edinilmiş anoftalmi), sonuçları ve günlük aktiviteleri üzerindeki etkisi önemli olabilir. Bir kişinin gözü olmasaydı neler olabileceğine dair bir genel bakış:
Görme Bozukluğu :
• Binoküler Görüş Kaybı :Derinlik algısını ve 3 boyutlu görüşü algılama yeteneği etkilenerek mesafeleri doğru şekilde değerlendirmeyi zorlaştırır.
• Görme Alanının Azaltılması :Görme alanı önemli ölçüde daralmıştır ve kişinin görebileceği mesafeyi sınırlamaktadır.
• Çevresel Görüş Kaybı :Gözün olmaması, o taraftaki çevresel görüşü ortadan kaldırarak kaza, çarpışma riskini ve kalabalık veya karmaşık ortamlarda gezinme zorluğunu artırır.
İşlevsel Zorluklar :
• Göz Hareketi Bozuklukları :Bir gözün olmaması, diğer gözün hareketini kontrol etmede zorluklara yol açarak istemsiz göz hareketlerine veya nistagmusa neden olabilir.
• Denge ve Uzamsal Yönelim :Binoküler görme eksikliği dengeyi ve mekansal yönelimi etkileyerek merdivenlerde gezinmek veya engebeli arazide yürümek gibi görevleri daha zorlu hale getirir.
• Derinlik Algısı :Stereopsisin yokluğu, derinliği algılama yeteneği, mesafelerin belirlenmesini ve nesneler arasındaki mekansal ilişkilerin değerlendirilmesini zorlaştırabilir.
Psikolojik ve Duygusal Etki :
• Benlik Saygısı ve Beden İmajı :Bir gözün kaybı, özellikle toplumsal damgalanma veya olumsuz algılarla karşılaşan bireylerde, benlik saygısını ve beden imajını etkileyebilir.
• Sosyal Kaygı :Kendisine bakılması veya farklı algılanma korkusu, sosyal durumlarda kaygıya yol açabilir.
• Duygusal İfadelerde Zorluk :Göz, duyguların ifade edilmesinde çok önemli bir rol oynar ve onun yokluğu, başkalarının duygusal ipuçlarını yorumlamasını zorlaştırabilir.
Az Görme Yardımı ve Rehabilitasyon:
• Protez Göz :Göz yuvasının görünümünü eski haline getirmek için kozmetik amaçlı yapay göz veya protez kullanılabilir.
• Görsel Yardımlar :Özel gözlükler, teleskoplar veya az görme cihazları diğer gözde kalan görüşün iyileştirilmesine ve optimize edilmesine yardımcı olabilir.
• Rehabilitasyon :Oryantasyon ve hareketlilik eğitimi, görme terapisi ve psikolojik danışmanlık, görme kaybının fonksiyonel ve duygusal zorluklarıyla baş etmede faydalı olabilir.
Kör veya az gören kişilerin oldukça iyi uyum sağlayabileceğini ve çeşitli stratejiler ve yardımcı teknolojiler yoluyla görme bozukluklarını telafi etmeyi öğrenebileceklerini unutmamak önemlidir. Ancak göz sahibi olmamanın kesin etkisi, bireysel koşullara ve mevcut destek ve kaynaklara bağlı olarak değişebilir.