Bağımlılık olumsuz sonuçlarına rağmen kompulsif ilaç arama ve kullanımıyla karakterize kronik, tekrarlayan bir beyin hastalığıdır. Gelişimini ve belirtilerini etkileyen genetik, psikososyal ve çevresel faktörlerin olduğu birincil, kronik bir hastalıktır. Bağımlılık genellikle fiziksel bağımlılıkla ilişkilendirilir; bu, vücudun uyuşturucunun varlığına alıştığı ve ilacın kesilmesi durumunda yoksunluk belirtileri yaşayacağı anlamına gelir.
Takıntı Öte yandan kontrol edilmesi zor, ısrarcı, istenmeyen bir düşünce, imaj veya dürtüdür. Takıntılar genellikle kaygıyla ilişkilendirilir ve çok üzücü olabilir. Tipik olarak fiziksel bağımlılıkla ilişkilendirilmezler ancak yine de kişinin hayatı üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilirler.
Bağımlılık ve takıntı arasındaki temel farklardan bazıları şunlardır:
- Bağımlılık bir hastalıktır, ancak takıntı değildir. Bağımlılık, beynin ödül sistemindeki değişikliklerden kaynaklanan kronik, tekrarlayan bir beyin hastalığıdır. Öte yandan takıntı, tipik olarak altta yatan herhangi bir tıbbi durumla ilişkili olmayan bir kaygı belirtisidir.
- Bağımlılık, kompulsif uyuşturucu arama ve kullanımıyla karakterize edilirken, takıntı ise ısrarcı, istenmeyen düşünceler, görüntüler veya dürtülerle karakterize edilir. Uyuşturucu bağımlısı kişiler, sağlık sorunları, mali sorunlar veya ilişki sorunları gibi olumsuz sonuçlarla karşılaşsalar bile sıklıkla uyuşturucu kullanmaya devam ederler. Takıntıları olan kişiler sıklıkla onlara direnmeye veya onları bastırmaya çalışırlar ancak bunu yapmakta başarısız olabilirler.
- Bağımlılık fiziksel bağımlılığa yol açabilir, ancak takıntı yol açmaz. Fiziksel bağımlılık, vücut bir ilacın varlığına alıştığında ortaya çıkar ve ilacın bırakılması durumunda yoksunluk belirtileri yaşanır. Takıntı genellikle fiziksel bağımlılığa yol açmaz ancak yine de kişinin hayatı üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir.
Bağımlılık ve takıntının bazen birlikte ortaya çıkabileceğini unutmamak önemlidir. Örneğin uyuşturucu bağımlısı bir kişinin aynı zamanda uyuşturucu kullanma konusunda takıntıları da olabilir. Bu durumlarda kalıcı iyileşme sağlamak için hem bağımlılığın hem de takıntının tedavi edilmesi önemlidir.