1. Fiziksel Engeller :Parazitlere karşı ilk savunma hattı, vücudun cilt ve mukoza zarları gibi fiziksel bariyerleridir. Bu bariyerler öncelikle parazitlerin vücuda girmesini engeller.
2. Doğuştan Bağışıklık Tepkisi :Doğuştan gelen bağışıklık sistemi parazitlere karşı hızlı fakat spesifik olmayan bir koruma sağlar. Bu şunları içerir:
- Fagositoz :Makrofajlar ve nötrofiller gibi özel bağışıklık hücreleri parazitleri yutar ve yok eder.
- Doğal Öldürücü (NK) Hücreler :NK hücreleri parazitle enfekte olmuş hücreleri önceden duyarlılaşma olmadan tanır ve öldürür.
- İnflamasyon :Bağışıklık sistemi parazitleri kontrol altına almak ve yok etmek için inflamatuar bir yanıt oluşturur.
3. Uyarlanabilir Bağışıklık Tepkisi :Bu daha uzmanlaşmış ve hedefe yönelik yanıt, belirli parazitlere maruz kalınması üzerine zamanla gelişir. Aşağıdakileri içerir:
- Antikor Üretimi :B hücreleri parazitlere bağlanan ve nötralize eden, onları yok edilmek üzere işaretleyen antikorlar üretir.
- Hücre Aracılı Bağışıklık :T hücreleri parazitle enfekte olmuş hücrelerin yok edilmesinde çok önemli bir rol oynar. CD8+ sitotoksik T hücreleri doğrudan enfekte hücreleri öldürürken, CD4+ yardımcı T hücreleri bağışıklık tepkisini koordine eder.
4. Bağışıklık Gözetimi :İlk parazit enfeksiyonundan sonra oluşan hafıza hücreleri uzun süreli koruma sağlar. Bu hücreler, aynı parazitle tekrar karşılaşıldığında hızlı bir şekilde tanıyabilir ve güçlü bir tepki verebilir.
5. İmmünoglobulin E (IgE) Yanıtı :Bazı parazit enfeksiyonlarında, özellikle helmintlerin (solucanlar) neden olduğu enfeksiyonlarda, bağışıklık sistemi yüksek düzeyde IgE antikorları üretir. Bu antikorlar parazitlere bağlanarak onların dışarı atılmasını veya yok edilmesini teşvik eder.
6. Makrofajların Alternatif Aktivasyonu :Bazı parazitler makrofajlar tarafından öldürülmekten kurtulabilir. Bununla birlikte, bağışıklık sistemi makrofajları parazit öldürme yeteneklerini geliştirmek için interferon-gama gibi sitokinleri kullanarak alternatif yollarla aktive edebilir.
7. Eozinofiller ve Bazofiller :Bu bağışıklık hücreleri paraziter enfeksiyonlara karşı savunmada önemli rol oynar. Eozinofiller parazitlere zarar verebilecek toksik moleküller salgılarken, bazofiller histamin ve diğer inflamatuar aracıları üretir.
8. Bağışıklık Düzenlemesi :Bağışıklık sistemi aşırı inflamasyonu ve doku hasarını önlemek için tepkilerini dikkatle düzenler. T düzenleyici hücreler gibi düzenleyici bağışıklık hücreleri dengenin korunmasına ve otoimmün reaksiyonların önlenmesine yardımcı olur.
Genel olarak bağışıklık sistemi, vücudu parazitik enfeksiyonlara karşı korumak için fiziksel bariyerleri, doğuştan gelen ve sonradan kazanılan bağışıklık tepkilerini ve çeşitli bağışıklık hücresi türlerini içeren çok yönlü bir yaklaşım kullanır.