1. Organa Özel Otoimmün Hastalıklar:
Bu hastalıklar öncelikle vücuttaki belirli organları veya dokuları hedef alır ve bu organlarda belirli antijenlere karşı yönlendirilen otoantikorların varlığıyla karakterize edilir. Organa özgü otoimmün hastalıklar şunları içerir:
- Hashimoto tiroiditi:Tiroid bezinin otoimmün inflamasyonu, tiroidin az çalışmasına (hipotiroidizm) yol açar.
- Graves hastalığı:Tiroid bezinin otoimmün fonksiyon bozukluğu, aşırı aktif tiroid (hipertiroidizm) ile sonuçlanır.
- Tip 1 diyabet:Pankreastaki adacık hücrelerinin otoimmün tahribatı, yetersiz insülin üretimine ve kan şekeri seviyelerinin yükselmesine yol açar.
- Çölyak hastalığı:Glutene karşı otoimmün reaksiyon, iltihaplanmaya ve ince bağırsakta hasara neden olur.
2. Sistemik Otoimmün Hastalıklar:
Bağ dokusu hastalıkları olarak da bilinen sistemik otoimmün hastalıklar vücutta birden fazla organ ve sistemi etkiler. Genellikle bazıları farklı dokularda daha geniş reaktiviteye sahip olan çeşitli otoantikorların varlığıyla karakterize edilirler. Yaygın sistemik otoimmün hastalıklar şunları içerir:
- Sistemik lupus eritematozus (SLE):Eklemler, deri, böbrekler, kalp, akciğerler ve sinir sistemi gibi çeşitli organları etkileyebilen kronik inflamatuar bir bozukluk.
- Romatoid artrit (RA):Öncelikle eklemleri etkileyen, ağrıya, şişmeye ve sertliğe neden olan inflamatuar bir hastalıktır.
- Skleroderma:Cildin sertleşmesi ve kalınlaşması ve akciğerler, böbrekler ve mide-bağırsak sistemi gibi iç organların etkilenmesi ile karakterize edilen bir grup hastalık.
- Sjögren sendromu:Ekzokrin bezlerini, özellikle de tükürük bezlerini ve gözyaşı bezlerini etkileyen, ağız ve gözlerde kuruluğa yol açan bir otoimmün durum.
Otoimmün hastalıkların organ spesifikliğine veya sistemik tutuluma göre sınıflandırılması, teşhis testlerine, etkilenen organ sistemlerinin değerlendirilmesine ve spesifik otoimmün bozukluğun yönetilmesine yönelik uygun tedavi stratejilerine rehberlik etmeye yardımcı olur.