- Bağışıklık sisteminin temel işlevi, vücudu virüs, bakteri, mantar ve parazit gibi patojenlerin neden olduğu enfeksiyonlara karşı korumaktır.
- Bu zararlı ajanları tanır ve nötralize ederek enfeksiyonları ve hastalıkları önler veya ortadan kaldırır.
2. Benliğin ve Benlik Dışının Tanınması :
- Bağışıklık sistemi vücudun kendi hücreleri (kendi hücreleri) ve yabancı maddeler (kendi dışı) arasında ayrım yapar. Bu yetenek, bağışıklık tepkisinin yalnızca kendinden olmayan varlıklara yönlendirilmesini sağlar ve vücudun kendi dokularına saldırmayı önler.
3. Doğuştan Bağışıklık:
- Doğuştan gelen bağışıklık sistemi patojenlere karşı anında ancak spesifik olmayan bir savunma sağlar.
- Deri ve mukoza zarları gibi fiziksel bariyerlerin yanı sıra makrofajlar, nötrofiller ve patojenleri önceden maruz kalmadan tanıyan ve ortadan kaldıran doğal öldürücü (NK) hücreler gibi hücresel bileşenleri içerir.
4. Uyarlanabilir Bağışıklık :
- Adaptif bağışıklık sistemi, doğuştan gelen bağışıklığı ihlal eden patojenlere karşı spesifik ve hedefe yönelik bir bağışıklık tepkisi oluşturur.
- Belirli patojenleri tanıyabilen ve onları nötralize edecek antikorlar üretebilen lenfositlerin (T hücreleri ve B hücreleri) aktivasyonunu ve çoğalmasını içerir.
- Bu yanıt aynı zamanda immünolojik hafızayı da sağlayarak aynı patojenle daha sonraki karşılaşmalarda daha hızlı ve etkili yanıt verilmesine olanak tanır.
5. Antikor Üretimi :
- B hücreleri spesifik antijenlere (patojenlerin yüzeyindeki moleküller) bağlanan antikorlar üretir.
- Antikorlar patojenleri nötralize ederek onları diğer bağışıklık hücreleri tarafından yok edilmeye daha duyarlı hale getirir.
6. Hücre Aracılı Bağışıklık:
- T hücreleri, kanserli hücreler de dahil olmak üzere vücuttaki enfekte hücrelere veya anormal hücrelere doğrudan saldırıp onları yok ederek hücre aracılı bağışıklıkta çok önemli bir rol oynar.
7. Düzenleme ve Denge:
- Bağışıklık sistemi, uygun ve dengeli bir yanıt sağlamak için sıkı bir şekilde düzenlenir.
- Düzenleyici mekanizmalar vücudun kendi dokularına zarar verebilecek aşırı bağışıklık reaksiyonlarını (otoimmünite) önler.
8. Bağışıklık Gözetimi:
- Bağışıklık sistemi, kanserli hücrelerin ortaya çıkması gibi potansiyel olarak zararlı değişikliklere karşı vücudu sürekli olarak izler ve tarar.
- Bu gözetim, anormal hücrelerin anında tespit edilmesini ve ortadan kaldırılmasını sağlar.
9. İmmünolojik Bellek:
- Bir enfeksiyondan sonra hafıza hücreleri oluşur ve bağışıklık sisteminin aynı patojenle tekrar karşılaşıldığında daha hızlı ve etkili bir şekilde yanıt vermesini sağlar.
- Zayıflatılmış veya etkisiz hale getirilmiş patojenlere kontrollü maruz kalmanın, hastalığa neden olmadan immünolojik hafızayı tetiklediği aşılamanın temeli budur.
10. Doku Onarımı:
- Bağışıklık sistemi ayrıca bir yaralanma veya enfeksiyonun ardından doku onarımına ve yenilenmesine de katkıda bulunur.
- Bağışıklık hücreleri, hasarlı dokuların büyümesini ve onarımını uyaran kimyasal sinyaller salgılar.