1. Hücre Zarı:**
- Birçok tek hücreli protist için hücre zarı, gaz alışverişinin birincil bölgesi olarak hizmet eder. Bu organizmalar yüksek yüzey alanı/hacim oranına sahiptir, bu da oksijenin hücre içine verimli bir şekilde yayılmasını ve karbondioksitin salınmasını sağlar.
2. Solungaçlar:**
- Bazı siliat ve flagellat türleri gibi bazı protistler, silia veya flagella adı verilen küçük, saç benzeri yapılara sahiptir. Bu yapılar solunum gazı değişimi için mevcut yüzey alanını artırarak solungaç görevi görebilir.
3. Psödopod:**
- Amipler gibi amipli protistler, hücre zarlarının psödopodia adı verilen geçici parmak benzeri uzantılarını oluştururlar. Bu yapılar sadece harekete yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda oksijenin alınmasına ve karbondioksitin salınmasına da hizmet eder.
4. Kasılma Kofulları:**
- Tatlı su protistlerinde yaygın olarak bulunan kontraktil kofullar, su içeriğini düzenler ve hücresel homeostazı korur. Bununla birlikte, solunum gazlarının, özellikle karbondioksitin değişimini de kolaylaştırabilirler.
5. Kütikül:**
- Bazı dinoflagellatlar ve bazı amipler gibi kütikülü olan protistler, gaz değişimine izin veren ince veya gözenekli kütikülden oluşan özel alanlara sahip olabilir.
6. Damgalanma:**
- Bazı kamçılı protistler, ışığa duyarlı bir organel olan stigma adı verilen özel bir yapıya sahiptir. Esas olarak ışık algısıyla ilişkili olsa da solunum gazı değişiminde de rol oynayabilir.
Protistlerin solunum adaptasyonlarında önemli ölçüde farklılık gösterdiğini, farklı türlerin etkili gaz değişimini kolaylaştıracak özel yapılara veya modifikasyonlara sahip olduğunu not etmek önemlidir.