Hücresel solunum, oksijen (O2) varlığında glikozdan (C6H12O6) enerji açığa çıkaran süreçtir. Enerji, hücresel süreçlere güç sağlamak için kullanılan ATP formunda yakalanır. Hücresel solunum, hücrelerin mitokondrilerinde meydana gelir ve üç aşamaya ayrılabilir:glikoliz, Krebs döngüsü ve elektron taşıma zinciri.
Solunum Düzeneklerinin Rolü
Solunum düzenekleri, hücresel solunumun son aşaması olan elektron taşıma zincirinde yer alır. Elektron taşıma zinciri, iç mitokondriyal membranda yer alan bir dizi protein kompleksidir. Bu kompleksler, protonları (H+) iç mitokondri zarı boyunca pompalamak için elektron taşıyan iki molekül olan NADH ve FADH2'den gelen enerjiyi kullanır. Bu, ATP sentaz kompleksi tarafından ATP sentezini yönlendiren bir proton gradyanı yaratır.
Dört solunum düzeneği şunlardır:
Kompleks I (NADH-CoQ oksidoredüktaz)
Kompleks I, elektron taşıma zincirindeki ilk komplekstir ve elektronların NADH'den koenzim Q'ya (CoQ) aktarılmasından sorumludur. Bu kompleks, elektron taşıyıcıları olarak FMN (flavin mononükleotid) ve birkaç demir-kükürt kümesi içerir.
Kompleks II (süksinat dehidrojenaz)
Kompleks II ayrıca elektron taşıma zincirinde yer alır ve elektronları süksinattan CoQ'ya aktarır. Bu kompleks, flavoprotein dehidrojenaz ve çeşitli demir-kükürt kümeleri dahil olmak üzere çeşitli alt birimlerden oluşur.
Kompleks III (sitokrom bc1 kompleksi)
Kompleks III, sitokrom b, c1 ve c'yi içeren çok alt birimli bir komplekstir. Bu kompleks elektronları CoQ'dan sitokrom c'ye aktarır.
Kompleks IV (sitokrom c oksidaz)
Kompleks IV, elektron taşıma zincirindeki son komplekstir ve elektronları sitokrom c'den oksijene (O2) aktarır. Bu kompleks, elektron taşıyıcıları olarak birkaç sitokrom ve bakır atomu içerir.