Bağışıklama, bir antijenin vücuda sokulması ve bu antijene karşı antikor üretiminin uyarılması işlemidir. Bir kişiye bağışıklık kazandırıldığında, bağışıklık sistemi, antijene tekrar maruz kalması durumunda antijeni tanıyabilen ve ona saldırabilen antikorlar üretir. Aşılar şu şekilde çalışır:Virüs veya bakteri gibi spesifik bir patojenden gelen antijenler içerirler ve bu antijenler, bağışıklık sistemini o patojene karşı antikor üretmesi için uyarır.
Aşılama Türleri
İki ana bağışıklama türü vardır:aktif bağışıklama ve pasif bağışıklama.
* Aktif aşılama vücudun bir antijene karşı kendi antikorlarını üretmesi için uyarılması işlemidir. Bu, en sık kullanılan aşılama türüdür ve genellikle aşıların kullanılması yoluyla yapılır.
* Pasif aşılama hazır antikorların vücuda verilmesi işlemidir. Bu genellikle belirli bir hastalığa karşı bağışıklık kazanmış kişilerin kanından toplanan antikorların bir preparasyonu olan immün globulin kullanılarak yapılır.
Aşılamanın Faydaları
Aşılama bulaşıcı hastalıklardan korunmanın en etkili yollarından biridir. Aşılar dünya çapında milyonlarca hayat kurtardı ve insanları ciddi hastalıklardan korumak için vazgeçilmez olmaya devam ediyor.
Bağışıklamanın faydalarından bazıları şunlardır:
* Hastalığın önlenmesi: Aşılar insanların kızamık, kabakulak ve kızamıkçık gibi bulaşıcı hastalıklardan hastalanmasını önleyebilir.
* Hastalığın ciddiyetini azaltmak: Aşılanmış bir kişi hastalanırsa belirtileri genellikle aşılanmamış olması durumunda olacağından daha az şiddetli olur.
* Başkalarını korumak: Aşılar, bebekler ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler gibi aşılanamayan kişilerin korunmasına yardımcı olur.
* Sürü bağışıklığına ulaşmak: Nüfusun büyük bir yüzdesinin aşılanması, sürü bağışıklığının sağlanmasına yardımcı olabilir, bu da hastalığın aşılanmamış insanlar arasında bile yayılma ihtimalinin düşük olduğu anlamına gelir.
Aşılamanın Riskleri
Hiçbir tıbbi müdahale tamamen risksiz değildir ve aşılama da bir istisna değildir. Ancak aşının riskleri çok küçüktür ve faydaları bu risklerden daha ağır basmaktadır.
Aşılamanın potansiyel risklerinden bazıları şunlardır:
* Enjeksiyon yerinde ağrı: Bu, aşılamanın en yaygın yan etkisidir ve genellikle birkaç gün içinde kaybolur.
* Ateş: Düşük dereceli ateş, aşılamanın yaygın bir yan etkisidir ve genellikle birkaç gün içinde kaybolur.
* Döküntü: Döküntü, aşılamanın daha az görülen bir yan etkisidir ve genellikle birkaç gün içinde kaybolur.
* Alerjik reaksiyon: Bir aşıya karşı ciddi bir alerjik reaksiyon nadirdir, ancak ortaya çıkabilir. Bu nedenle aşı olmadan önce herhangi bir alerjiniz varsa doktorunuza söylemeniz önemlidir.
Kimler Aşı Olmalı?
Herkes önerilen aşı takvimine göre aşı olmalıdır. Bu program, aşılanacak kişinin yaşına, sağlık durumuna ve belirli hastalıklara maruz kalma riskine göre belirlenir.
Bazı kişilerin dünyanın belirli bölgelerine seyahat etmeleri veya belirli tıbbi rahatsızlıkları olması durumunda ek aşı yaptırmaları gerekebilir. Hangi aşıların sizin için uygun olduğunu öğrenmek için doktorunuzla konuşun.