1. Antijen Sunumu:
- VZV ile enfekte olmuş hücreler veya viryonlar, yüzeylerinde viral antijenler sergiler. Bu antijenler, dendritik hücreler ve makrofajlar gibi spesifik antijen sunan hücreler (APC'ler) tarafından tanınabilir ve bağlanabilir.
2. APC'lerin etkinleştirilmesi:
- APC'ler viral antijenleri yakalayıp işlediğinde aktif hale gelir ve olgunlaşır. Bu işlem sırasında, majör doku uyumluluk kompleksi (MHC) molekülleri gibi belirli yüzey moleküllerini yüksek seviyelerde eksprese ederler.
3. Antijen Tanıma:
- Olgun APC'ler işlenmiş viral antijenleri MHC molekülleri üzerinde sunar. Bu MHC-antijen kompleksleri daha sonra spesifik T hücreleri, özellikle sitotoksik T hücreleri (öldürücü T hücreleri olarak da bilinir) ve yardımcı T hücreleri tarafından tanınır.
4. T Hücrelerinin Aktivasyonu:
- Sitotoksik T hücreleri viral antijenleri sunan MHC sınıf I moleküllerini tanır ve onlara bağlanır. Yardımcı T hücreleri ise viral antijenleri sunan MHC sınıf II moleküllerini tanır ve onlara bağlanır.
- T hücreleri ve APC'ler arasındaki bu etkileşim, T hücrelerinin, özellikle de virüse özgü sitotoksik T hücrelerinin aktivasyonuna ve çoğalmasına yol açar.
5. Antikor Üretimi:
- Yardımcı T hücreleri, antikor üretmekten sorumlu olan B hücrelerinin aktive edilmesinde çok önemli bir rol oynar. Yardımcı T hücreleri, B hücrelerinin çoğalmasını, plazma hücrelerine farklılaşmasını ve virüse özgü antikorlar üretmesini uyaran sitokinleri salgılar.
6. Virüsün Nötrleştirilmesi:
- B hücreleri tarafından üretilen antikorlar, VZV parçacıklarının yüzeyindeki spesifik antijenleri tanır ve onlara bağlanır. Bu bağlanma, virüsün yeni hücrelere bulaşmasını önleyerek virüsü etkili bir şekilde nötralize eder.
7. Hücre Aracılı Öldürme:
- Sitotoksik T hücreleri, MHC sınıf I molekülleri üzerinde viral antijenler sunan enfekte hücreleri tanır ve onlara bağlanır. Bağlandıktan sonra sitotoksik T hücreleri, perforin ve granzimler gibi sitotoksik molekülleri serbest bırakır ve bu da enfekte hücrelerin yok olmasına yol açar.
8. Bellek Hücresi Oluşumu:
- Su çiçeğine karşı bağışıklık tepkisi sırasında hafıza B hücreleri ve hafıza T hücreleri üretilir. Bu hafıza hücreleri virüse karşı uzun süreli bağışıklık sağlıyor. VZV'ye yeniden maruz kalmanın ardından hafıza hücreleri hızlı bir şekilde güçlü bir bağışıklık tepkisi oluşturarak sonraki bir enfeksiyonun şiddetini önleyebilir veya azaltabilir.
Özetle, antijenler, enfekte olmuş hücrelerin ve viral partiküllerin tanınmasını ve hedeflenmesini sağlayarak, antikor üretimine, T hücrelerinin aktivasyonuna ve immünolojik hafızanın gelişmesine yol açarak su çiçeğine karşı bağışıklık tepkisinde hayati bir rol oynar.