1. Ekzokrin Fonksiyonu :Pankreas bir ekzokrin bezi olarak işlev görür ve sindirim enzimlerini ve bikarbonat iyonlarını kanallar aracılığıyla ince bağırsağa üretip salar. Bu salgılar karbonhidratların, proteinlerin ve yağların sindirimine yardımcı olur.
- Enzimler: Pankreas, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli sindirim enzimlerini salgılar:
- Lipaz :Yağları yağ asitleri ve gliserole parçalar.
- Proteazlar (Tripsin, Kimotripsin, Elastaz) :Proteinleri daha küçük peptidlere parçalayın.
- Amilaz :Karbonhidratları, özellikle de nişastayı basit şekerlere ayırır.
- Bikarbonat İyonları: Pankreas ayrıca ince bağırsağa bikarbonat iyonları (HCO3-) salar. Bu iyonlar mideden giren asidik kimusun nötralize edilmesine yardımcı olarak enzim aktivitesi için optimal alkalin ortamı yaratır.
2. Endokrin Fonksiyonu :Ekzokrin görevine ek olarak pankreas, hormonları doğrudan kan dolaşımına salgılayan bir endokrin bezi olarak da işlev görür. Pankreas tarafından üretilen başlıca hormonlar şunlardır:
- İnsülin :Hücreler tarafından glikoz alımını teşvik ederek ve karaciğer tarafından glikoz üretimini engelleyerek glikoz metabolizmasını düzenler. İnsülin normal kan şekeri seviyelerini korumak için gereklidir.
- Glukagon :Karaciğerden kan dolaşımına glikoz salınmasını uyararak insülinin etkilerini ortadan kaldırır. Glukagon, düşük olduğunda kan şekeri seviyelerinin düzenlenmesine yardımcı olur.
Pankreasın ekzokrin ve endokrin fonksiyonlarının koordineli eylemleri, besinlerin uygun şekilde sindirilmesi ve emilmesinin yanı sıra vücutta glikoz homeostazisinin sürdürülmesi için çok önemlidir. Pankreatit, diyabet veya kistik fibroz gibi pankreasın işlev bozuklukları veya hastalıkları, sindirim ve metabolik süreçleri önemli ölçüde bozabilir.