1. Alıcı kısım: Bu, hipnozcunun telkinlerine son derece açık olan bilinçdışı veya bilinçaltı zihindir. Hipnoz sırasında verilen telkin ve talimatların yerine getirilmesinden sorumludur.
2. Gözlemleme kısmı: Bu, bilinçli zihnin veya farkındalığın hipnotik telkinlerden etkilenmeyen kısmıdır. Hipnotik deneyimi gözlemler ve izler ancak aktif olarak katılmaz veya tepkileri kontrol etmez.
Hilgard'ın teorisi, hipnozun bu iki bilinç düzeyi arasında bir ayrım yarattığını, bireylerin telkinleri bilinçli olarak değerlendirmeden veya yorumlamadan otomatik olarak yanıt vermelerine olanak tanıdığını öne sürüyor. Bu ayrışma süreci hipnotik durumu mümkün kılar ve hipnozla ilişkili çeşitli fenomenlerle sonuçlanır; bunlar arasında artan rahatlama, azalan ağrı algısı, artan telkin edilebilirlik ve telkinlere otomatik yanıt verme yer alır.