A. 12 aylık bir süre içinde ortaya çıkan, aşağıdakilerden biri (ya da daha fazlası) ile kendini gösteren, klinik olarak belirgin bir bozulmaya ya da sıkıntıya yol açan uyumsuz madde kullanım modeli:
1.İşte, okulda veya evde temel sorumluluk yükümlülüklerini yerine getirememeye yol açan yineleyici madde kullanımı (örneğin, madde kullanımına bağlı olarak tekrarlayan devamsızlıklar veya düşük iş performansı; maddeyle ilgili devamsızlıklar, okuldan uzaklaştırılmalar veya okuldan atılmalar; çocukların ihmal edilmesi) veya ev)
2. Fiziksel olarak tehlikeli durumlarda tekrarlayan madde kullanımı (örn. alkollüyken araç kullanmak, engelliyken makine kullanmak, engelliyken korunmasız cinsel ilişkiye girmek)
3. Maddeyle ilgili tekrarlayan hukuki sorunlar (örn. alkollü araç kullanmaktan dolayı tutuklamalar, kamusal alanda sarhoşluk)
4. Madde kullanımının neden olduğu veya şiddetlendirdiği, sürekli veya tekrarlayan sosyal veya kişilerarası sorunlar olmasına rağmen madde kullanımına devam edilmesi (örn. eşle madde kullanımı konusunda tartışmalar, fiziksel kavgalar)
B. Sıkıntıya veya bozulmaya neden olan semptomlar, aynı maddeye yönelik madde bağımlılığı kriterlerini karşılamıyor.
DSM-IV ayrıca alkol, sakinleştiriciler, hipnotikler veya anksiyolitikler dahil olmak üzere her bir maddeye özgü ek tanı kriterleri sağlar; opioidler; kokain; halüsinojenler; fensiklidin (PCP) veya diğer arilsikloheksilaminler; esrar; veya başka yerde belirtilmeyen diğer maddeler.
DSM-IV'ün daha eski bir sınıflandırma sistemi olduğunu ve o tarihten bu yana birçok revizyon yapıldığını unutmamak önemlidir. Mevcut tanı kılavuzu DSM-5, maddeyle ilişkili bozukluklar için güncellenmiş kriterler ve sınıflandırmalar sunmaktadır.