1. Kan Pıhtısı Oluşumu:
Yaralanmanın hemen ardından hasarlı kan damarları kanamayı azaltmak için daralır. Kandaki trombositler toplanıp geçici bir tıkaç oluşturarak yarayı kaplayan bir kan pıhtısı oluşturur. Bu pıhtı fiziksel bir bariyer görevi görerek daha fazla kan kaybını önler ve yarayı dış kirleticilerden korur.
2. İnflamatuar Yanıt:
Bir sonraki aşama, kızarıklık, şişme, sıcaklık ve ağrı ile karakterize edilen inflamatuar yanıttır. Hasarlı hücrelerden ve trombositlerden çeşitli kimyasal sinyallerin salınmasıyla tetiklenir. Bu yanıt, bölgeye kan akışını artırır, potansiyel enfeksiyonlarla mücadele etmek ve kalıntıları gidermek için gerekli besinleri ve beyaz kan hücrelerini getirir.
3. Fibroblastların Göçü ve Kolajen Birikimi:
Proliferatif faz sırasında, bağ dokusu üretmekten sorumlu özel hücreler olan fibroblastlar yara yatağına göç etmeye başlar. Bu fibroblastlar, yenilenen doku için yeni bir çerçeve oluşturmak üzere kolajen liflerini sentezlemeye ve biriktirmeye başlar. Bağ dokularında bulunan bir protein olan kolajen, iyileşen yaraya güç ve yapısal destek sağlar.
4. Yeniden epitelizasyon:
Hasar görmüş cilt hücrelerinin yenileriyle değiştirilmesi sürecine yeniden epitelizasyon denir. Kollajen birikimi ile eş zamanlı olarak ortaya çıkar. Epidermal kenarlar olarak bilinen çevredeki sağlıklı derinin kenarları, yeni cilt hücrelerinin büyümesiyle yaranın merkezine doğru hareket eder. Bu göç eden hücreler, açıktaki yara yatağını yavaş yavaş kaplayarak koruyucu bir epidermal tabakanın oluşumunu teşvik eder.
5. Kabuk Oluşumu:
İyileşme süreci devam ettikçe yara bölgesinin yüzeysel tabakası, genellikle kabuk adı verilen koruyucu bir kabukla kaplanır. Kabuk, kurumuş kan, plazma ve hasarlı dokuların kalıntılarından oluşur. Doğal bir bariyer görevi görerek alttaki hassas dokuları çevreden korur ve yara yatağının dehidrasyonunu önler.
6. Anjiyogenez ve Yara Dokusu Oluşumu:
İyileşme süreci boyunca yara bölgesinin çevresinde anjiyogenez adı verilen bir süreçle yeni kan damarları oluşur. Bu damarlar, iyileşen dokulara yeterli miktarda oksijen ve besin sağlanmasını sağlar. Zamanla kollajenden zengin doku ve yeni oluşan kan damarları skar dokusu oluşturarak yaranın kapanmasına yol açar.
Kabuk, yara iyileşmesinin erken aşamalarında koruma sağlarken, altta yatan doku yeterince yenilendiğinde sonunda gevşer ve düşer. Tam iyileşme süreci, yaranın boyutuna ve ciddiyetine bağlı olarak genellikle birkaç günden haftaya kadar sürer.