Belirtiler :
MS belirtileri, sinir sistemindeki hasarın yeri ve boyutuna bağlı olarak kişiden kişiye büyük farklılıklar gösterebilir. Bazı yaygın semptomlar şunları içerir:
- Tükenmişlik
- Zayıflık
- Uzuvlarda uyuşma veya karıncalanma
- Görme sorunları (bulanıklık, çift görme, renkli görme kaybı)
- Koordinasyon ve dengede zorluk
- Konuşma ve yutma sorunları
- Mesane ve bağırsak sorunları
- Bilişsel değişiklikler (hafıza kaybı, konsantrasyon güçlüğü)
- Ruh hali değişiklikleri (depresyon, kaygı)
Türler :
Dört ana MS türü vardır:
- Tekrarlayan-düzelen MS (RRMS) :MS'in en sık görülen türüdür. Alevlenme dönemleri (nüksetmeler) ve ardından semptomların düzeldiği veya ortadan kaybolduğu remisyon dönemleri ile karakterizedir.
- Birincil ilerleyen MS (PPMS) :Bu tip MS, belirgin nüksetmeler ve iyileşmeler olmaksızın semptomların sürekli olarak kötüleşmesiyle karakterize edilir.
- İkincil ilerleyen MS (SPMS) :Bu tip MS, RRMS'nin başlangıç döneminden sonra gelişir. Belirgin nüksetmeler ve iyileşmeler olmaksızın semptomların kademeli olarak ilerlemesi ile karakterizedir.
- İlerici tekrarlayan MS (PRMS) :Bu tip MS, semptomların ilerleyici kötüleşmesi ve ara sıra tekrarlamaların bir kombinasyonu ile karakterize edilir.
Nedenler
MS'in kesin nedeni bilinmemekle birlikte genetik ve çevresel faktörlerin birleşimiyle ilişkili olduğu düşünülmektedir. Bağışıklık sisteminin yanlışlıkla miyelin kılıfına saldırarak iltihaplanma ve hasara neden olduğuna inanılmaktadır.
Risk Faktörleri
Aşağıdakiler de dahil olmak üzere bazı faktörler MS gelişme riskini artırabilir:
- Genetik :Ailesinde MS öyküsü olan kişilerin bu duruma yakalanma olasılığı daha yüksektir.
- Yaş :MS tanısı en sık 20-40 yaşları arasında konur.
- Cinsiyet :Kadınların MS'e yakalanma olasılığı erkeklere göre daha yüksektir.
- Yarış :MS beyaz insanlarda diğer ırklardan insanlara göre daha yaygındır.
- Çevresel faktörler :Belirli virüslere veya kimyasallara maruz kalma gibi belirli çevresel faktörler de MS'in gelişiminde rol oynayabilir.
Teşhis
MS'i teşhis etmek zor olabilir çünkü durumu kesin olarak doğrulayabilecek tek bir test yoktur. Doktorlar tanı koymak için tıbbi öykü, fizik muayene, nörolojik muayene, MRI taramaları ve diğer testlerin bir kombinasyonunu kullanır.
Tedavi
MS'in tedavisi yoktur ancak semptomları yönetmeye ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olabilecek tedaviler vardır. Bunlara ilaçlar, fizik tedavi, mesleki terapi, konuşma terapisi ve yaşam tarzı değişiklikleri dahildir.
Prognoz
MS'in prognozu kişiden kişiye değişir. Bazı insanlar günlük yaşamlarını önemli ölçüde etkilemeyen hafif semptomlar yaşayabilirken, diğerleri hareketliliklerini ve bağımsızlıklarını önemli ölçüde etkileyen ciddi semptomlar geliştirebilirler. MS'li kişilerin çoğunun yaşam beklentisi normaldir, ancak yaşam kaliteleri hastalığın semptomlarından etkilenebilir.