Laktoz intoleransı, süt ve diğer süt ürünlerindeki şekeri (laktoz) uygun şekilde sindirememektir. Vücut, laktozu daha küçük, daha sindirilebilir şekerlere parçalamaktan sorumlu olan laktaz enzimini yeterince üretmediğinde ortaya çıkar. Sonuç olarak laktoz intoleransı olan kişiler süt ürünlerini tükettikten sonra çeşitli sindirim sorunları yaşarlar. Laktoz intoleransının sağlık üzerindeki etkilerinden bazıları şunlardır:
1. Sindirim Belirtileri :
- Şişkinlik :Sindirim kanalında aşırı gaz üretimi ve birikmesi, karında dolgunluk, gerginlik ve şişkinlik hissine neden olabilir.
- İshal :Kolondaki sindirilmemiş laktoz bağırsaklara su çeker, bu da dışkıların gevşek olmasına, bağırsak hareketlerinin artmasına ve aciliyet hissine yol açar.
- Karın Ağrısı ve Kramp :Sindirilmemiş laktozun neden olduğu bağırsak spazmları ve kasılmaları karın bölgesinde rahatsızlık, ağrı ve kramplara neden olabilir.
- Gazlanma (Aşırı Gaz) :Sindirilmemiş laktoz kalın bağırsaktaki bakteriler tarafından parçalanır ve yan ürün olarak gaz üretilir. Bu gaz şişkinliğe neden olur ve buna kötü kokulu gaz da eşlik edebilir.
- Bulantı :Bazı kişiler süt ürünleri tüketimine bağlı olarak mide bulantısı yaşayabilir.
2. Besin Emilimi Bozukluğu :
Laktoz intoleransı besinlerin, özellikle de süt ürünlerinde bol miktarda bulunan kalsiyumun emilimini etkileyebilir. Yetersiz kalsiyum emilimi kemiklerin zayıflamasına ve osteoporoz riskinin artmasına neden olabilir. Magnezyum ve demir gibi diğer besinler de laktoz intoleransı ile ilişkili sindirim sorunları nedeniyle daha az etkili bir şekilde emilebilir.
3. Cilt Sorunları :
Laktoz intoleransı olan bazı bireylerde süt tüketimi ile akne ve egzama gibi bazı cilt rahatsızlıklarının gelişmesi veya kötüleşmesi arasında bir ilişki olabilir. Ancak laktoz intoleransını bu cilt rahatsızlıklarına bağlayan mekanizmalar tam olarak anlaşılamamıştır ve daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.
4. Ek Hoşgörüsüzlükler :
Laktoz intoleransı olan kişiler aynı zamanda FODMAP (Fermente Oligo-, Di-, Mono-sakkaritler ve Polioller) adı verilen karbonhidratlarda bulunan diğer şeker türlerine karşı da intolerans yaşayabilir. Bu, sindirim semptomlarını tetiklemeden tüketilebilecek gıda türlerini daha da sınırlayabilir.
5. Sosyal ve Psikolojik Etkiler :
Laktoz intoleransının, özellikle süt tüketiminin mutfağın önemli bir parçası olduğu kültürlerde sosyal etkisi olabilir. Süt ürünlerini sindirmede zorluk, sosyal kaygıya, dışarıda yemek yerken yiyecek seçeneklerinde sınırlamalara ve dışlanma duygularına yol açabilir. Bazı durumlarda bu, zihinsel sağlığı ve yaşam kalitesini etkileyebilir.
Laktoz intoleransının şiddetinin ve etkisinin kişiden kişiye değişebileceğini unutmamak önemlidir. Bazı kişiler hafif semptomlar yaşayabilirken, diğerleri daha ciddi sindirim sorunları yaşayabilir.