1. Arterler:
- Arterler oksijenli kanın kalpten vücudun geri kalanına taşınmasından sorumludur.
- Kalbin güçlü pompalama hareketi nedeniyle yüksek tansiyon yaşarlar.
- Bu yüksek basınca dayanabilmek için arterlerin üç katmandan oluşan daha kalın duvarları vardır:
- Tunica Intima:En içteki tabaka, bazal membran tarafından desteklenen ince bir endotel hücre tabakasından oluşur.
- Tunica Media:Bu orta tabaka en kalın olanıdır ve çoklu eşmerkezli tabakalar halinde düzenlenmiş düz kas hücrelerini içerir. Bu kas hücreleri kan akışını düzenleyerek vazokonstriksiyona ve vazodilatasyona izin verir.
- Tunica Adventitia:Bağ dokusu ve fibroblastlardan oluşan en dış katman, artere yapısal destek ve koruma sağlar.
2. Damarlar:
- Toplardamarlar çeşitli doku ve organlardan gelen oksijeni alınmış kanı kalbe doğru taşır.
- Toplardamarlardaki kan basıncı, yer çekimine karşı kalbe geri itildiği için atardamarlara göre daha düşüktür.
- Basıncın düşük olması nedeniyle damarların duvarları arterlere göre daha incedir. Genellikle üç katmandan oluşurlar:
- Tunica Intima:Arterlere benzer şekilde, bazal membran tarafından desteklenen ince bir endotel hücre tabakası ile kaplıdır.
- Tunica Media:Bu tabaka arterlerden daha incedir ve daha az sayıda düz kas hücresi içerir.
- Tunica Adventitia:En dıştaki tabaka da damarlarda daha incedir ve bağ dokusundan oluşur, ancak bazı düz kas hücrelerini de içerebilir.
Ek olarak, özellikle kol ve bacaklarda bulunan bazı damarlar, kanın geriye doğru akışını önlemek için tek yönlü valflerle donatılmıştır. Bu valfler damar duvarının genel kalınlığına katkıda bulunur.
Atardamarlar ve damarlar arasındaki kalınlık farklılıkları, bunların ilgili işlevlerini ve dolaşım sistemi içinde karşılaştıkları basınç taleplerini yansıtır.