1. Bireysel açıklara odaklanın: Tıbbi model, bireyin güçlü yönleri ve yeteneklerinden ziyade, bozukluklarına veya açıklarına odaklanır. Bu, rehabilitasyon ve tedaviye dar bir odaklanmaya ve bireyin sosyal ve duygusal ihtiyaçları gibi yaşamının diğer yönlerine dikkat edilmemesine yol açabilir.
2. Paternalizm: Tıbbi model, profesyonellerin engelli kişiler adına onların katkıları veya rızaları olmadan kararlar aldığı, hizmet sunumunda ataerkil bir yaklaşıma yol açabilir. Bu, engelli insanları güçsüzleştirebilir ve kendi hayatları üzerinde kontrol sahibi olmalarını engelleyebilir.
3. Damgalama ve ayrımcılık: Tıbbi model engelli kişilere yönelik damgalama ve ayrımcılığa katkıda bulunabilir. Bunun nedeni, engelliliğin düzeltilmesi veya iyileştirilmesi gereken olumsuz bir şey olarak gösterilmesidir. Bu, engelli kişilerin toplumdan dışlanmasına ve eğitim, istihdam ve sosyal katılım fırsatlarından mahrum bırakılmasına yol açabilir.
4. Hizmetlere sınırlı erişim: Tıbbi model engelli kişilerin hizmetlere erişimini sınırlayabilir. Bunun nedeni genellikle herkesin erişemeyeceği pahalı, uzmanlaşmış hizmetlere odaklanmaya yol açmasıdır. Sonuç olarak birçok engelli, bağımsız yaşamak ve topluma tam olarak katılmak için ihtiyaç duydukları destekten yoksun kalıyor.
5. Önlemeye odaklanılmaması: Tıbbi model, engelliliği ilk etapta önlemek yerine, ortaya çıktıktan sonra tedavi etmeye odaklanır. Bu, erken müdahale ve önleme fırsatlarının kaçırılmasına yol açabilir, bu da para tasarrufu sağlayabilir ve engelli kişiler için sonuçları iyileştirebilir.
6. Tedaviye odaklanın: Tıbbi model, her zaman mümkün veya uygun olmayan engelliliğin iyileştirilmesine vurgu yapmaktadır. Bu durum engelli bireyler ve aileleri için gerçekçi olmayan beklentilere ve hayal kırıklıklarına yol açabilir.
7. Engelli kişiler için sınırlı rol: Tıbbi model çoğu zaman engelli kişileri kendi bakımları ve hizmetlerine ilişkin karar alma süreçlerinin dışında tutuyor. Bu, engelli insanları güçsüz kılabilir ve onların topluma tam olarak katılmalarını engelleyebilir.
8. Ailelere yönelik desteğin eksikliği: Tıbbi model çoğu zaman engelli kişilerin ailelerine destek sağlamakta başarısız oluyor. Bu durum ailelerde strese ve izolasyona neden olabilir ve sevdiklerine bakmalarını zorlaştırabilir.
Alternatif engellilik modelleri
Tıbbi modele meydan okuyan bir dizi alternatif engellilik modeli vardır. Bu modeller sosyal modeli, insan hakları modelini ve biyopsikososyal modeli içerir. Bu modeller, engelliliği tıbbi bir sorundan ziyade sosyal bir yapı olarak görüyor ve engelli kişilerin dahil edilmesinin, katılımının ve güçlendirilmesinin önemini vurguluyor.
Bu alternatif modellerin hizmet sunumuna yönelik aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli sonuçları vardır:
1. Güçlü yönlere ve yeteneklere odaklanın: Alternatif engellilik modelleri, engelli kişilerin eksikliklerinden ziyade güçlü yönlerine ve yeteneklerine odaklanmaktadır. Bu, bireyin fiziksel, duygusal, sosyal ve entelektüel ihtiyaçlarını karşılayan hizmet sunumunda daha bütünsel bir yaklaşıma yol açabilir.
2. Yetkilendirme: Alternatif engellilik modelleri engelli kişilerin güçlendirilmesinin önemini vurgulamaktadır. Bu, bilgi ve destek sağlanarak ve engelli kişilerin kendi bakım ve hizmetlerine ilişkin karar alma süreçlerine dahil edilmesiyle yapılabilir.
3. Dahil edilenler: Alternatif engellilik modelleri, engelli kişilerin toplumun her alanına dahil edilmesini teşvik etmektedir. Buna eğitim, istihdam, sosyal aktiviteler ve karar alma da dahildir.
4. Önleme: Alternatif engellilik modelleri tedaviye olduğu kadar önlemeye de odaklanır. Bu, engelliliğe katkıda bulunabilecek sosyal ve çevresel faktörlerin ele alınmasıyla yapılabilir.
5. Ailelere yönelik destek: Alternatif engellilik modelleri engelli kişilerin ailelerine destek sağlar. Bu, stresi ve izolasyonu azaltmaya yardımcı olabilir ve ailelerin sevdiklerine bakmasını kolaylaştırabilir.