Diyabet, özellikle tip 1 ve tip 2, vücutta birden fazla sistemi ve işlevi etkileyebilir ve uygun şekilde yönetilmediği takdirde çeşitli komplikasyonlara ve sağlık sorunlarına yol açabilir. Diyabetin etkilerinden bazıları şunlardır:
1. Hiperglisemi: Diyabet, vücudun yeterli miktarda insülin üretememesi (tip 1) veya insülini etkili bir şekilde kullanamaması (tip 2) nedeniyle yüksek kan şekeri (kan şekeri) seviyeleri ile karakterize edilir. Uzun süreli yüksek kan şekeri vücuttaki kan damarlarına, sinirlere ve organlara zarar verebilir.
2. Artan Susuzluk ve İdrara Çıkma: Yüksek kan şekeri, kandaki glikoz konsantrasyonunu azaltmak amacıyla böbreklerin daha fazla su atmasına neden olur. Sonuç olarak, diyabetli kişilerde artan susuzluk ve sık idrara çıkma sorunu yaşanabilir.
3. Yorgunluk: Diyabet, vücudun glikozu hücreler için verimli bir şekilde enerjiye dönüştürememesi nedeniyle yorgunluğa ve halsizliğe yol açabilir.
4. Bulanık Görüş: Yüksek kan şekeri, göz merceğinden sıvı çekilmesine neden olarak görmede geçici değişikliklere neden olabilir. Kontrol edilmezse uzun süreli yüksek kan şekeri, retinadaki kan damarlarına zarar verebilir (diyabetik retinopati), potansiyel olarak görme kaybına yol açabilir.
5. Yavaş İyileşen Yaralar: Diyabet kan dolaşımını etkiler ve yara iyileşmesini geciktirebilir. Bunun nedeni, yüksek kan şekerinin sinirlere ve kan damarlarına zarar vererek vücudun etkilenen bölgeye oksijen ve besin verme yeteneğini bozabilmesidir.
6. Kardiyovasküler Sorunlar: Diyabet, kalp krizi, felç ve yüksek tansiyon dahil olmak üzere kardiyovasküler hastalık riskini artırır. Bunun nedeni yüksek kan şekerinin kan damarlarına ve kalbe verdiği hasardır.
7. Böbrek Hastalığı (Diyabetik Nefropati): Diyabet böbreklerdeki küçük kan damarlarına zarar vererek yara izine ve böbrek fonksiyonlarının azalmasına neden olabilir. Düzgün yönetilmezse diyabetik nefropati böbrek yetmezliğine ilerleyebilir.
8. Sinir Hasarı (Diyabetik Nöropati): Yüksek kan şekeri sinirlere zarar vererek özellikle ekstremitelerde (eller ve ayaklar) uyuşukluk, karıncalanma, ağrı veya his kaybına neden olabilir.
9. Göz Sorunları (Diyabetik Retinopati): Daha önce de belirtildiği gibi, uzun süreli yüksek kan şekeri, retinadaki kan damarlarına zarar vererek diyabetik retinopatiye yol açabilir. Tedavi edilmezse görme kaybına, hatta körlüğe neden olabilir.
10. Ayak Sorunları: Diyabet, sinir hasarına ve ayaklarda kan akışının zayıflamasına neden olabilir; bu da ayak enfeksiyonları, ülser ve hatta ciddi vakalarda amputasyon riskini artırır.
11. Gastroparezi: Diyabet midedeki sinir fonksiyonlarını etkileyerek midenin geç boşalmasıyla karakterize bir durum olan gastropareziye yol açabilir. Bu mide bulantısı, kusma, şişkinlik ve karın ağrısı gibi semptomlara neden olabilir.
12. Erektil Disfonksiyon: Erkeklerde diyabet, ereksiyonun sağlanması ve sürdürülmesinde rol oynayan sinirlere ve kan damarlarına zarar vererek erektil disfonksiyona yol açabilir.
Diyabetli kişilerin iyi glisemik kontrolü sürdürmeleri, kan basıncını ve kolesterolü yönetmeleri ve komplikasyon riskini en aza indirmek ve genel sağlığı iyileştirmek için sağlıklı bir yaşam tarzı izlemeleri önemlidir. Kan şekeri seviyelerinin düzenli olarak izlenmesi, ilaç uyumu, doğru beslenme, düzenli fiziksel aktivite ve sürekli tıbbi bakım, diyabetin etkili bir şekilde yönetilmesi ve komplikasyonların önlenmesi veya yönetilmesi için çok önemlidir.