Kompleman sistemi, vücudu enfeksiyonlara karşı savunmak ve doku homeostazisini korumak için antikorlar ve bağışıklık hücreleriyle birlikte çalışan, bağışıklık tepkisinin önemli bir bileşenidir. Bağışıklık tepkisini güçlendiren ve güçlendiren, basamaklı bir şekilde çalışan karmaşık bir protein ağıdır. Kompleman sistemi ve fonksiyonlarına genel bir bakış:
1. Etkinleştirme:
Kompleman sistemi aşağıdakiler de dahil olmak üzere farklı yollardan etkinleştirilebilir:
- Klasik Yol :Antikorlar istilacı mikroorganizmaların yüzeyindeki spesifik antijenlere bağlandığında etkinleştirilir.
- Alternatif Yol :Bakteri hücre duvarlarındaki lipopolisakkaritler gibi belirli mikrobiyal bileşenler tarafından doğrudan aktive edilir.
- Lektin Yolu :Spesifik şeker moleküllerini tanıyan proteinler olan lektinlerin mikrobiyal karbonhidratlara bağlanmasıyla başlatılır.
2. Kademeli Reaksiyonlar :
Yollardan herhangi biri tetiklendiğinde, tamamlayıcı proteinlerin aktivasyonuna ve birleşmesi ile sonuçlanan bir dizi sıralı reaksiyon meydana gelir. Bu reaksiyonlar membran saldırı komplekslerini (MAC) ve opsonizasyon parçalarını oluşturur.
3. Opsonizasyon :
- C3b ve iC3b proteinlerini tamamlayın :Mikroorganizmaların veya yabancı parçacıkların yüzeyine bağlanarak bunları nötrofiller ve makrofajlar gibi fagositler tarafından tanınmak ve yutulmak üzere etiketler.
- Gelişmiş Fagositoz :Opsonizasyon süreci fagositozun verimliliğini artırarak bağışıklık hücrelerinin patojenleri daha etkili bir şekilde temizlemesine olanak tanır.
4. Hücre Lizizi :
- Membran Saldırı Kompleksi (MAC) :Kompleman kaskadının terminal adımı, C5b-C9 olarak da bilinen MAC oluşumuna yol açar.
- Mikrobiyal Membranlara Yerleştirme :MAC, bakteri gibi hedef hücrelerin zarlarında gözenekler oluşturarak hücre lizisine ve ölümüne neden olur.
5. Enflamasyon :
- C3a, C4a ve C5a proteinlerini tamamlayın :Kompleman kademesi sırasında üretilen anafilatoksin görevi görür.
- Hücresel Yanıt :Bu anafilatoksinler mast hücrelerini ve bazofilleri inflamatuar medyatörleri serbest bırakmaya teşvik ederek kan akışını, vasküler geçirgenliği ve enfeksiyon bölgesine ek bağışıklık hücrelerinin toplanmasını teşvik eder.
6. İmmünoregülasyon :
- C3bBb ve C4bC2a tamamlayıcı proteinleri :Diğer tamamlayıcı bileşenleri parçalayan ve aktive eden dönüştürücüler olarak işlev görür.
- Uyarlanabilir Bağışıklık Yönetmeliği :Kompleman sistemi antikorlar ve bağışıklık hücreleriyle etkileşime girerek antikor yanıtlarını, B hücresi aktivasyonunu ve hafıza B hücresi oluşumunu modüle eder.
Kompleman sistemi, istilacı mikroorganizmalara karşı hızlı savunma sağlamada, fagositlerin etkinliğini arttırmada ve adaptif bağışıklık tepkisini kolaylaştırmada çok önemli bir rol oynar. Kompleman sisteminin düzensizliği, bağışıklık yetersizliklerine neden olabilir veya otoimmün bozukluklara katkıda bulunabilir; bu da, bağışıklık homeostazisinin korunmasındaki önemini vurgular.