1. Lenf Kılcal Damarları:
Lenfatik sistem, lenf kılcal damarları adı verilen küçük, geçirgen damarlarla başlar. Bu kılcal damarlar hücreler arasındaki boşluklarda bulunur ve dokulardan fazla sıvı, protein ve atık ürünlerin toplanmasından sorumludur. Lenf kılcal damarlarına giren sıvıya lenf denir.
2. Ara Sıvı Basıncı:
Lenf akışının birincil itici gücü interstisyel sıvı basıncıdır. Kan kılcal damarları sıvıyı filtreleyip dokulara çözündükçe, interstisyel sıvı basıncı artar. Bu basınç gradyanı sıvıyı lenf kılcal damarlarına iterek lenf akışını başlatır.
3. Kas Kasılmaları ve Solunum:
Hareket sırasında iskelet kaslarının kasılması ve nefes alma sırasında diyaframın ritmik olarak genişleyip daralması, lenf damarlarının sıkışmasına ve masaj yapmasına yardımcı olarak lenfin hareketini kolaylaştırır. Kas kasılmaları lenf damarlarına baskı uygulayarak lenf sıvısını ileri doğru iter.
4. Lenfatik Valfler:
Lenf damarları, geriye doğru akışı önleyen ve lenf sıvısı hareketinin doğru yönünü sağlayan tek yönlü valflerle donatılmıştır. Bu valfler, lenf damarı içindeki basınç dışarıdaki basınçtan yüksek olduğunda açılarak lenfin ileri doğru hareket etmesini sağlar, basınç azaldığında ise kapanarak geri akışı önler.
5. Lenf Düğümleri:
Lenf düğümleri, lenf damarları boyunca yer alan küçük, fasulye şeklindeki organlardır. Lenf sıvısı lenf düğümlerinden geçerken bir filtreleme işleminden geçer. Düğümler, bakterileri, virüsleri ve diğer yabancı parçacıkları yakalayan, patojenlerin ortadan kaldırılmasına ve bağışıklık gözetiminin sürdürülmesine yardımcı olan bağışıklık hücrelerini içerir.
6. Toplayıcı Damarlar ve Lenfatik Kanallar:
Vücudun çeşitli yerlerinden gelen lenf sıvısı, toplama damarları adı verilen daha büyük damarlarda toplanır. Bu damarlar birleşir ve sonunda ana lenfatik kanalları oluşturur. En büyük lenfatik kanallar, lenfleri vücudun üst kısmından boşaltan torasik kanal ve sağ üst ekstremitenin yanı sıra başın ve boynun sağ tarafındaki lenfleri boşaltan sağ lenfatik kanaldır.
7. Subklavyen Damarlar:
Torasik kanal sol subklavyen vene boşalırken, sağ lenfatik kanal sağ subklavyen vene boşalır. Lenf sıvısı kan dolaşımına girdiğinde kana karışır ve vücutta dolaşmaya devam eder.
Lenf akışının sıvı alımı durumu, fiziksel aktivite, genel sağlık durumu ve bazı tıbbi durumlar gibi çeşitli faktörlerden etkilenebileceğini belirtmekte fayda var. Uygun sıvı alımı ve düzenli egzersiz verimli lenf akışını desteklerken, lenf sıvısının dokularda biriktiği lenfödem gibi durumlar normal lenf akışını bozabilir.