Endoskopik incelemeler tanı ve tedavi amaçlı yapılabilmektedir. Tanısal endoskopide lezyonlar, ülserler, iltihaplanma veya tümörler gibi anormallikleri tespit etmek için endoskop vücudun belirli bir kısmına yerleştirilir. Terapötik olarak kullanıldığında endoskopi, belirli tıbbi durumların minimal invaziv prosedürlerle tedavisine olanak tanır. Örneğin kolonoskopi sırasında polipler çıkarılabilir, üst endoskopi sırasında ise kanayan ülserler tedavi edilebilir.
İşte bazı yaygın endoskopik muayene türleri:
1. Üst GI Endoskopisi (Özofagogastroduodenoskopi): Gastroözofageal reflü hastalığı (GERD), ülserler ve bazı kanserler gibi durumları teşhis etmek için yemek borusu, mide ve ince bağırsağın ilk bölümünü (duodenum) inceler.
2. Kolonoskopi: Polipler, divertiküler keseler ve kolon kanseri gibi anormallikleri tespit etmek için kolon ve rektumu görselleştirir.
3. Bronkoskopi: Astım, akciğer enfeksiyonları ve akciğer kanseri gibi durumları belirlemek için solunum yollarını (trakea ve bronşlar) inceler.
4. Sistoskopi: İdrar yolu enfeksiyonlarını, mesane taşlarını ve belirli kanser türlerini teşhis etmek için üretra ve mesanenin görselleştirilmesine olanak tanır.
5. Artroskopi: Diz, omuz ve kalça gibi eklemleri yaralanmalar, kıkırdak hasarı ve eklem iltihabı açısından incelemek için kullanılır.
6. Laparoskopi: Endometriozis, apandisit ve belirli kanser türleri gibi durumların teşhisi amacıyla karın boşluğunu ve organlarını görüntülemek ve değerlendirmek için yapılır.
Endoskopik muayene öncesinde hastaların hedef bölgenin net görülebilmesi için belli bir süre aç kalmaları gerekebilir. İşlem sırasında hastanın konforunu sağlamak için, spesifik prosedüre bağlı olarak hafif sedasyon veya lokal anestezi uygulanabilir.
Endoskopik muayeneler genellikle güvenlidir ve iyi tolere edilir, ancak herhangi bir tıbbi prosedür gibi, bunlarla ilişkili potansiyel riskler ve komplikasyonlar da vardır. Hastaların endoskopik muayeneye girmeden önce endişelerini veya tıbbi durumlarını sağlık uzmanlarıyla konuşmaları önemlidir.