1. Sinir Sisteminin Uyarılması: Akupunktur iğneleri omuriliğe ve beyne sinyal gönderen periferik sinirleri uyarır. Bu uyarım, ağrı kesici ve ruh hali düzenleyici etkileri olan endorfin, serotonin ve dopamin gibi çeşitli nörotransmiterlerin ve hormonların salınmasını tetikleyebilir.
2. Kapı Kontrol Teorisi: Bu teori, akupunkturun vücudun doğal ağrı giderici mekanizmalarını harekete geçirerek çalıştığını öne sürüyor. Akupunktur, derideki ve kaslardaki sinirleri uyararak "ağrı kapısını" kapatabilir ve ağrı sinyallerinin beyne ulaşmasını engelleyebilir.
3. Mikrotravma ve Enflamasyon: Akupunktur iğneleri, giriş yerlerinde küçük yaralanmalar veya mikrotravmalar yaratır. Bu lokalize travma, çeşitli büyüme faktörlerinin ve sitokinlerin salınmasına yol açan inflamatuar bir yanıtı tetikler. Bu maddeler doku onarımını teşvik edebilir, iltihabı azaltabilir ve ağrıyı hafifletebilir.
4. Otonom Sinir Sisteminin Düzenlenmesi: Akupunktur otonom sinir sisteminin sempatik ve parasempatik dallarının aktivitesini etkileyebilir. Akupunktur, bu sistemler arasında bir denge sağlayarak kalp atış hızını, kan basıncını ve bağışıklık tepkilerini etkileyebilir.
5. Merkezi Sinir Sistemi Üzerindeki Etkiler: Akupunkturun beyin aktivitesini modüle ettiği, ağrı algısı, duygu düzenleme ve hafızayla ilgili alanları etkilediği bulunmuştur. Fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRI) çalışmaları, akupunktur tedavisini takiben beyin bağlantısında ve aktivite düzenlerinde değişiklikler olduğunu göstermiştir.
6. İmmunomodülasyon: Akupunktur ayrıca bağışıklık hücrelerinin ve moleküllerinin üretimini ve salınmasını düzenleyerek bağışıklık sistemini de etkileyebilir. Bu immünomodülatör etki, akupunkturun çeşitli durumlardaki terapötik faydalarına katkıda bulunabilir.
Önerilen bu mekanizmaların birbirini dışlamadığını ve akupunkturun etkilerinin bunların ve diğer faktörlerin bir kombinasyonunu içerebileceğini belirtmek önemlidir. Akupunkturun kesin mekanizmalarını ve nasıl terapötik sonuçlar ürettiğini tam olarak açıklamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.