1. Tanınma: İlk adım, vücudun bağışıklık hücrelerinin yabancı bir istilacının varlığını tanımasını içerir. Makrofajlar, dendritik hücreler ve doğal öldürücü hücreler gibi özel bağışıklık hücreleri, virüsün tespit edilmesinde ve yutulmasında önemli rol oynar.
2. Doğuştan Bağışıklık Tepkisi: Doğuştan gelen bağışıklık tepkisi vücudun ilk savunma hattıdır. Fiziksel bariyerlerin (cilt ve mukoza zarları gibi) yanı sıra enfeksiyona önceden maruz kalmadan hızlı bir şekilde yanıt verebilen bağışıklık hücrelerini de içerir. Viral enfeksiyonlarda, doğuştan gelen bağışıklık tepkisinde yer alan hücreler, daha fazla bağışıklık tepkisini aktive etmek için sitokinleri ve diğer sinyal moleküllerini serbest bırakabilir.
3. Uyarlanabilir Bağışıklık Tepkisi: Virüs, doğuştan gelen bağışıklık tepkisinden kaçarsa veya enfeksiyon kalıcıysa edinilmiş bağışıklık sistemi devreye girer. Bu daha spesifik ve hedefe yönelik yanıt, iki ana bağışıklık hücresi tipini içerir:B hücreleri ve T hücreleri.
- B hücreleri virüse bağlanabilen antikorlar üreterek virüsün hücrelere bulaşmasını ve onu yok edilmek üzere işaretlemesini önler. Bazı antikorlar virüsü nötralize ederek onu etkisiz hale getirebilir.
- T hücreleri antiviral immün yanıtta çeşitli roller oynar. Yardımcı T hücreleri, sinyal moleküllerini serbest bırakarak bağışıklık tepkisini koordine eder. Sitotoksik T hücreleri (öldürücü T hücreleri olarak da bilinir), virüsle enfekte olmuş hücreleri doğrudan hedefleyebilir ve yok edebilir. Bellek B hücreleri ve bellek T hücreleri, enfeksiyondan sonra vücutta kalarak aynı virüsle gelecekte karşılaşmaya karşı uzun süreli bağışıklık sağlar.
4. İnflamasyon: Viral enfeksiyonlar genellikle kızarıklık, şişme, ısı ve ağrı ile karakterize iltihaplanmalara neden olur. Enflamasyon, vücudun enfeksiyona karşı doğal savunmasının bir parçasıdır. Histamin gibi bağışıklık hücreleri tarafından salınan maddeler, kan damarlarının genişlemesine ve etkilenen bölgeye kan akışının artmasına neden olarak enfeksiyonla savaşmak için bağışıklık hücreleri ve proteinleri sağlar.
5. Kurtarma: Bağışıklık sistemi virüse karşı etkili bir tepki verdikçe enfeksiyonun belirtileri yavaş yavaş azalır ve vücut iyileşmeye başlar. İyileşmenin hızı ve etkinliği virüsün türüne, bağışıklık tepkisinin gücüne ve bireyin genel sağlığına bağlıdır.
Viral bir enfeksiyondan iyileşme sürecinin, spesifik virüse ve bireyin bağışıklık tepkisine bağlı olarak önemli ölçüde değişebileceğini belirtmekte fayda var. Soğuk algınlığı veya grip gibi bazı virüsler nispeten hafiftir ve birkaç gün veya hafta içinde çözülebilir. HIV veya hepatit gibi diğerleri, sürekli tedavi gerektiren kronik veya yaşam boyu enfeksiyonlara neden olabilir.