1. CO2'nin bağlanması:Metabolik faaliyetlerin gerçekleştiği dokularda atık ürün olarak CO2 üretilir. Hemoglobin, özellikle globin zincirlerinin N-terminal amino grubunda CO2 için bağlanma bölgelerine sahiptir. CO2 dokulardan kan dolaşımına girdiğinde hemoglobin ile reaksiyona girerek karbaminohemoglobin (Hb-CO2) oluşturur.
2. Karbaminohemoglobin Oluşumu:Hemoglobin ve CO2 arasındaki reaksiyon, CO2'nin globin zincirlerine gevşek bir şekilde bağlandığı karbaminohemoglobini oluşturur. Bu reaksiyon hemoglobinin hem grubunu içermez ve oksijen bağlanmasına müdahale etmez.
3. Akciğerlere Taşınması:Hemoglobin, karbaminohemoglobini oksijenli hemoglobin ile birlikte kan dolaşımı yoluyla akciğerlere taşır. Kısmi CO2 basıncının (PCO2) dokulara göre daha düşük olduğu akciğerlerde karbaminohemoglobin ayrışır ve CO2 açığa çıkar.
4. CO2 salınımı:Karbaminohemoglobinin ayrışması, hemoglobin akciğerlerdeki düşük PCO2 ile karşılaştığında meydana gelir. Açığa çıkan CO2 kılcal damarlardan alveollere yayılır ve burada nefesle dışarı verilebilir.
5. CO2 Taşınmasının Düzenlenmesi:Hemoglobinin CO2'ye olan ilgisi, pH, sıcaklık ve çözünmüş CO2 konsantrasyonu gibi çeşitli faktörlerden etkilenir. Bu faktörlerdeki değişiklikler CO2'nin hemoglobine yüklenmesini ve boşaltılmasını modüle edebilir, böylece etkin CO2 taşınması sağlanır.
Özetle hemoglobin, karbaminohemoglobin oluşturarak karbondioksitin dokulardan akciğerlere taşınmasını kolaylaştırır. Karbaminohemoglobinin oluşumu ve salınımı CO2'nin kısmi basıncından etkilenerek hemoglobinin bu metabolik atık ürünün taşınmasını etkili bir şekilde düzenlemesine olanak tanır.