Kalp atışı şu şekilde kontrol edilir:
1. Sinoatriyal Düğüm (SA Düğümü):
- SA düğümü, kendiliğinden elektriksel uyarılar üretme konusunda doğuştan gelen yeteneğe sahip özel hücrelerden oluşur.
- Bu uyarılar, iyonların (çoğunlukla sodyum ve potasyum) SA düğüm hücrelerinin içine ve dışına akışı nedeniyle üretilir ve bu durum, bunların zarları boyunca elektriksel potansiyelde değişikliklere yol açar.
- SA düğümünün doğal elektrik deşarjı ritmi, kalp atışının temel hızını ve zamanlamasını belirler.
2. Atriyoventriküler Düğüm (AV Düğümü):
- SA düğümü tarafından üretilen elektriksel uyarılar sağ atriyumdan geçerek atriyumlar ile ventriküller arasında yer alan atriyoventriküler düğüme (AV düğümü) ulaşır.
- AV düğümü elektrik sinyalini biraz geciktirir. Bu hafif gecikme, ventriküller kasılmadan önce atriyumların kanla dolmasını sağlar.
3. His ve Purkinje Liflerinin Paketi:
- AV düğümünden gelen elektrik sinyali, özel iletken yollardan geçer:atriyumlar ve ventriküller arasındaki kavşakta bulunan His demeti ve ventriküler kas boyunca uzanan Purkinje lifleri.
- His ve Purkinje lifleri demeti elektriksel uyarıyı hızla ileterek ventriküler kas liflerinin koordineli bir şekilde kasılmasını sağlayarak ventriküllerin sıkışmasına ve kanın kalpten dışarı pompalanmasına yol açar.
4. Sinir Sisteminin Düzenlemesi:
- Kalbin içsel elektriksel iletim sistemi sinir sistemi tarafından etkilenir ve düzenlenir.
- Sempatik sinir sistemi kalp atış hızını hızlandırıp kasılma gücünü artırırken, parasempatik sinir sistemi ise kalp atış hızını yavaşlatıp kasılma gücünü azaltır.
- Bu otonom sinir girdileri, fiziksel aktivite, dinlenme veya strese tepki gibi vücudun ihtiyaçlarına göre kalp atış hızını düzenler.
5. Hormonlar:
- Adrenalin (epinefrin) gibi bazı hormonlar da kalp atış hızını etkileyebilir. Adrenalin kalp atış hızını ve kasılma gücünü artırarak vücudu "savaş ya da kaç" tepkisine hazırlar.
Özetle, SA düğümü, AV düğümü, His demeti ve Purkinje liflerinden oluşan kalbin içsel elektriksel iletim sistemi, kalbin ritmini ve pompalama hareketinin koordinasyonunu kontrol eder. Bu elektriksel aktivite, kalbin fonksiyonunu vücudun değişen taleplerine uyarlamak için sinir sistemi ve hormonlardan etkilenir.