ANS, kalp atış hızı, kan basıncı, sindirim ve nefes alma gibi istemsiz işlevleri kontrol eden periferik sinir sisteminin bir bölümüdür. İki dala ayrılır:sempatik sinir sistemi (SNS) ve parasempatik sinir sistemi (PNS).
SNS, vücudu aktivite için harekete geçirmekten sorumludur; PNS ise enerjinin korunmasından, dinlenme ve sindirimin desteklenmesinden sorumludur. ANS'nin bu iki dalı, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli fizyolojik süreçleri düzenleyerek homeostaziyi korumak için birlikte çalışır:
* Kalp atış hızı:ANS, kalbin doğal kalp pili olan sinoatriyal düğümün (SA düğümü) aktivitesini artırarak veya azaltarak kalp atış hızını kontrol eder.
* Kan basıncı:ANS, kan damarlarının çapını düzenleyerek kan basıncını kontrol eder. Kan basıncı düştüğünde ANS, basıncı artırmak için kan damarlarını daraltır, kan basıncı yükseldiğinde ise ANS, basıncı azaltmak için kan damarlarını genişletir.
* Solunum:ANS, solunumun hızını ve derinliğini kontrol eder. Vücut daha fazla oksijene ihtiyaç duyduğunda ANS, nefes alma hızını ve derinliğini artırırken, vücutta yeterli oksijen olduğunda ANS, nefes alma hızını ve derinliğini azaltır.
* Sindirim:ANS, sindirim enzimlerinin salgılanmasını ve gıdanın sindirim sistemi boyunca hareketini kontrol eder. Yiyecek tüketildiğinde ANS, sindirim enzimlerinin salgılanmasını ve yiyeceklerin sindirim sistemi boyunca hareketini artırırken, yiyecek tüketilmediğinde ANS, sindirim enzimlerinin salgılanmasını ve yiyeceklerin sindirim sistemi boyunca hareketini azaltır.
Bunlar, homeostaziyi sürdürmek için ANS tarafından düzenlenen birçok fizyolojik sürecin sadece birkaç örneğidir. ANS, istikrarlı bir iç ortam sağlamak için birlikte çalışarak vücudun düzgün çalışabilmesini ve dış ortamdaki değişikliklere uygun şekilde yanıt verebilmesini sağlar.