1. İşlev:
- Duyusal Sinirler :Duyu sinirleri, duyusal bilgilerin vücudun çevresel dokularından (deri, kaslar, organlar vb.) merkezi sinir sistemine (beyin ve omurilik) iletilmesinden sorumludur. Buna dokunma, sıcaklık, ağrı, propriyosepsiyon (vücut pozisyonunun farkındalığı) ve diğer duyusal algılar gibi duyumlar dahildir.
- Motor Sinirler :Motor sinirleri, merkezi sinir sisteminden gelen sinyalleri kaslara, bezlere ve diğer efektör organlara taşır. Bu sinyaller istemli ve istemsiz hareketleri, kas kasılmasını ve salgı bezlerini kontrol eder.
2. Bilgi Aktarım Yönü:
- Duyusal Sinirler :Duyusal sinirler, çevreden (duyu reseptörleri) merkezi sinir sistemine (afferent sinyaller) doğru bilgi iletir.
- Motor Sinirler :Motor sinirleri, bilgileri merkezi sinir sisteminden (efferent sinyaller) efektör organlara (kaslar, bezler vb.) taşır.
3. Nöron Türleri:
- Duyusal Sinirler :Duyusal sinirler, periferik uçlarında özel duyu reseptörleri bulunan duyu nöronlarından oluşur. Bu reseptörler çeşitli uyarıları algılar ve bunları elektrik sinyallerine dönüştürerek beyne iletir.
- Motor Sinirler :Motor sinirler, hücre gövdeleri merkezi sinir sisteminde bulunan ve aksonlarını efektör organlara kadar uzatan motor nöronlardan oluşur.
4. Refleks Ark Katılımı:
- Duyusal Sinirler :Duyusal sinirler, uyaranlara otomatik, hızlı ve istemsiz tepkiler olan refleks yaylarında çok önemli bir rol oynar. Duyusal nöronlar, uyaranları tespit ederek ve bilgiyi merkezi sinir sistemine ileterek refleks yaylarını başlatır.
- Motor Sinirler :Motor sinirleri, merkezi sinir sisteminden gelen yanıt sinyallerini kaslara veya bezlere taşıyarak uygun motor yanıtın oluşmasını sağlar.
5. Konum:
- Duyusal Sinirler :Duyusal sinir lifleri vücudun her yerinde bulunur ve duyu reseptörlerini merkezi sinir sistemine bağlar. Deride, kaslarda, eklemlerde, iç organlarda ve diğer dokularda bulunurlar.
- Motor Sinirler :Motor sinir lifleri, omurilik ve beyinden ayrılarak çeşitli kaslara ve bezlere ulaşan periferik sinirlerin içinde bulunur.
Özetle, duyu sinirleri duyusal bilgiyi vücuttan beyne iletirken, motor sinirler beyinden gelen komutları kaslara ve bezlere taşır. Duyusal ve motor sinirler birlikte, merkezi sinir sistemi ile vücudun geri kalanı arasındaki iletişimde kritik rol oynayarak çevremizi algılamamızı, uyaranlara yanıt vermemizi ve çeşitli istemli ve istemsiz eylemler gerçekleştirmemizi sağlar.