COVİD-19 salgını hayatlarımızı derinden etkiledi. Virüs, fiziksel sağlık risklerinin yanı sıra zihinsel sağlığımız üzerinde de önemli bir etkiye sahip olabilir.
COVID-19'un en endişe verici yönlerinden biri beyni etkileme potansiyelidir. Çalışmalar virüsün aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi nörolojik soruna neden olabileceğini göstermiştir:
* Kafa karışıklığı ve yönelim bozukluğu
* Hafıza kaybı
* Konsantrasyon zorluğu
* Baş ağrısı
* Bulantı
* Kusma
* nöbetler
* Vuruşlar
Bazı durumlarda bu belirtiler şiddetli olabilir ve hatta yaşamı tehdit edebilir.
Bu Nörolojik Sorunlara Ne Sebep Olur?
COVID-19'un nörolojik sorunlara neden olduğu kesin mekanizmalar henüz tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak birkaç olası açıklama var.
Bir olasılık, virüsün doğrudan beyne saldırmasıdır. Virüs beyne burun veya ağız yoluyla girebilir ve daha sonra sinirler boyunca beyne doğru ilerleyebilir. Virüs beyne girdikten sonra beyin hücrelerine zarar verebilir ve iltihaba neden olabilir.
Diğer bir olasılık ise virüsün beyne zarar veren bir bağışıklık tepkisini tetiklemesidir. Vücut bir enfeksiyonla savaşırken sitokin adı verilen bir dizi kimyasal salgılar. Bu kimyasallar beyinde iltihaplanmalara neden olabilir ve bu da nörolojik sorunlara yol açabilir.
Son olarak, COVID-19'un beyne giden kan akışını engelleyen kan pıhtılarına neden olması da mümkündür. Bu, çeşitli nörolojik sorunlara neden olabilecek felce yol açabilir.
En Çok Kim Risk Altında?
Herkeste COVID-19 nedeniyle nörolojik sorunlar gelişebilir ancak bazı kişiler diğerlerinden daha yüksek risk altındadır. Bunlar şunları içerir:
* Yaşlı yetişkinler
* Kalp hastalığı, diyabet ve akciğer hastalığı gibi altta yatan tıbbi sorunları olan kişiler
* Bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler
Beyninizi Korumak İçin Ne Yapabilirsiniz?
COVİD-19'un beyninizi etkilemesini önlemenin kesin bir yolu yoktur ancak riskinizi azaltmak için yapabileceğiniz birkaç şey vardır:
* COVID-19'a karşı aşı olun ve aşı olun.
* Kamuya açık kapalı alanlarda maske takın.
* Sosyal mesafeye dikkat edin.
* Ellerinizi sık sık yıkayın.
* Yüzünüze dokunmaktan kaçının.
* Yeterince uyuyun.
* Sağlıklı bir diyet uygulayın.
* Düzenli olarak egzersiz yapın.
* Stresi yönetin.
Beyin Sağlığınızla İlgili Endişeleriniz Varsa Doktorunuzla Konuşun
Herhangi bir nörolojik semptom yaşıyorsanız hemen doktorunuza görünmeniz önemlidir. Belirtilerinizi değerlendirebilir ve bunların COVID-19 ile ilişkili olup olmadığını belirleyebilirler. Eğer öyleyse, semptomlarınızı yönetmenize yardımcı olacak tedavi seçenekleri önerebilirler.
Nörolojik Sorunları Olan Kişilerin COVID-19'dan Kaynaklanan Görünümü
COVID-19 kaynaklı nörolojik sorunları olan kişilerin görünümü, semptomlarının şiddetine bağlı olarak değişmektedir. Bazı kişiler tamamen iyileşebilirken bazılarında ise uzun süreli sorunlar yaşanabilir.
COVID-19 nedeniyle nörolojik sorunlar yaşıyorsanız sabırlı olmanız ve semptomlarınızı yönetmek için doktorunuzla birlikte çalışmanız önemlidir. Uygun tedavi ile birçok insanın yaşam kalitesi iyileştirilebilir.