Yapay böbreklerin temel işlevi, normalde sağlıklı böbrekler tarafından idrar üretimi yoluyla atılan atık ürünleri ve aşırı sıvıları kandan uzaklaştırmaktır. Yapay böbreğin temel işlevleri şunlardır:
1. Filtreleme:
- Yapay böbrek, atık ürünleri kandan ayırmak için yarı geçirgen bir zar kullanır.
- Hastadan alınan kan, içinde binlerce küçük içi boş lif bulunan diyalizöre pompalanır.
- Kan liflerden geçerken üre, kreatinin ve diğer toksinler gibi atık ürünler zar boyunca yayılır ve uzaklaştırılır.
2. Sıvının Uzaklaştırılması:
- Diyaliz makineleri vücuttaki sıvı seviyelerinin kontrol edilmesine yardımcı olur.
- Diyaliz sırasında kandaki fazla sıvı ultrafiltrasyon yoluyla uzaklaştırılır. Bu süreç aşırı sıvı yüklenmesini ve akciğer ödemi gibi ilişkili komplikasyonları önlemeye yardımcı olur.
3. Elektrolit Dengesi:
- Yapay böbrekler kandaki sodyum, potasyum, kalsiyum ve bikarbonat gibi elektrolit seviyelerinin düzenlenmesine yardımcı olur.
- Diyaliz makineleri, vücutta uygun elektrolit dengesini korumak için diyalizattaki (diyalizde kullanılan sıvı) bu elektrolitlerin konsantrasyonunu ayarlayabilir.
4. pH'ın düzenlenmesi:
- Diyaliz makineleri fazla asitleri uzaklaştırarak veya diyalizata bikarbonat ekleyerek kanın pH dengesini düzeltmeye yardımcı olur. Bu vücudun asit-baz dengesinin korunmasına yardımcı olur.
5. Kan Basıncının Kontrolü:
- Diyaliz, fazla sıvıyı uzaklaştırarak ve kan basıncını etkileyebilecek elektrolit seviyelerini düzenleyerek kan basıncının yönetilmesine yardımcı olabilir.
6. Aneminin Düzeltilmesi:
- Bazı durumlarda yapay böbrekler, kronik böbrek hastalığı olan kişilerde yaygın olarak görülen, düşük alyuvar sayısıyla karakterize bir durum olan aneminin yönetilmesine yardımcı olabilir.
Yapay böbreklerin sağlıklı böbreklerin işlevlerini tamamen yerine getirmediğini unutmamak önemlidir. Diyaliz, böbrek nakli mümkün olana veya böbrek fonksiyonları iyileşene kadar bireylerin hayatta kalmasına yardımcı olan geçici bir önlemdir. Böbrek yetmezliği olan bireylerin genel sağlık ve iyilik durumlarını koruyabilmeleri için düzenli diyaliz tedavileri gereklidir.