1. Detoksifikasyon :Karaciğer, ilaçlar, alkol, kirleticiler, bakterilerden kaynaklanan toksinler ve metabolik atık ürünler gibi çeşitli zararlı maddelerin metabolize edilmesinden ve detoksifikasyonundan sorumludur. Bu toksik bileşikleri vücuttan atılabilecek daha az zararlı formlara dönüştürür.
2. Faz I Reaksiyonları :Karaciğer, sitokrom P450 (CYP450) enzimleri gibi enzimleri içeren faz I reaksiyonları yoluyla detoksifikasyon süreçlerini başlatır. Bu enzimler, hidroksil grupları (-OH) gibi fonksiyonel grupları ekleyerek toksinleri suda daha çözünür ve atılımı daha kolay hale getirerek değiştirir.
3. Faz II Reaksiyonları :Faz I reaksiyonlarını takiben karaciğer, toksinlerin glukuronik asit, glutatyon veya sülfat gibi maddelerle konjuge edildiği faz II reaksiyonlarını gerçekleştirir. Bu konjugasyon işlemi, toksinlerin suda çözünürlüğünü daha da artırarak bunların idrar veya safra yoluyla atılmasını kolaylaştırır.
4. Safra Üretimi :Karaciğer, diyetteki yağların sindirimine ve emilimine yardımcı olan yeşilimsi sarı bir sıvı olan safrayı üretir. Safra ayrıca atık ürünlerin ve toksinlerin vücuttan atılmasında da rol oynar. Bazı toksinleri ve konjuge bileşikleri karaciğerden safra kesesine ve sonunda eliminasyon için sindirim sistemine taşır.
5. Besinlerin Depolanması ve Detoksifikasyonu :Karaciğer vücudun ihtiyaç duyduğu besinleri depolar ve serbest bırakır. Ek olarak, yüksek seviyelerde zararlı olabilecek bazı besin maddelerini tecrit edebilir ve detoksifiye edebilir. Örneğin A ve D vitaminlerinin fazlası karaciğerde depolanır ve toksisiteyi önlemek için yavaş yavaş salınır.
6. İlk Geçiş Metabolizması :Maddeler sindirim sistemi yoluyla vücuda girdiğinde ilk karşılaştıkları organ karaciğerdir. Bu, karaciğerin birçok ilacı ve toksini kan dolaşımına ulaşmadan önce hızla metabolize etmesine ve detoksifiye etmesine olanak tanır. Bu süreç ilk geçiş metabolizması olarak bilinir ve belirli bileşiklerin sistemik kullanılabilirliğini azaltarak potansiyel toksik etkileri önler.
7. Retiküloendotelyal Sistem :Karaciğer, retiküloendotelyal sistemin bir parçasını oluşturan, Kupffer hücreleri adı verilen özel karaciğer makrofajlarını içerir. Kupffer hücreleri kan dolaşımından bakteri, virüs ve diğer yabancı parçacıkların uzaklaştırılmasında önemli bir rol oynayarak karaciğerin enfeksiyonlara ve toksinlere karşı savunma mekanizmasına katkıda bulunur.
8. Yenileme ve Onarım :Karaciğerin kendini yenileme ve onarma konusunda olağanüstü bir yeteneği vardır. Karaciğerin önemli bir kısmı hasar görse bile, kalan sağlıklı karaciğer dokusu yenilenebilir ve karaciğerin detoksifikasyon ve toksin giderme dahil temel işlevlerini sürdürmesine olanak tanır.
Genel olarak karaciğerin detoksifikasyon ve filtrasyon süreçleri, homeostazisin sürdürülmesi, zararlı maddelerin ortadan kaldırılması ve gıda, hava, su veya ilaçlar yoluyla sisteme girebilecek çeşitli toksinlere ve zehirlere karşı vücudun korunması için gereklidir.