1. Yapı:Arteriyollerin çapı 10 ila 100 mikrometre arasında değişen nispeten küçüktür. Aşağıdakilerden oluşan üç katmanlı bir yapıya sahiptirler:
- Tunica intima:Tek bir endotel hücre tabakasından oluşan en içteki tabaka.
- Tunica media:Kan akışını kontrol eden, vazokonstriksiyon ve vazodilatasyondan sorumlu düz kas hücrelerini içeren orta tabaka.
- Tunica adventitia:Bağ dokusu, fibroblastlar ve sinir liflerinden oluşan en dış katman.
2. Vazokonstriksiyon ve Vazodilatasyon:Arteriyollerin tunika medyasındaki düz kas hücreleri, damar çapını kontrol etmek için kasılabilir veya gevşeyebilir. Bu daralma veya genişleme yeteneği, kan basıncını düzenlemek ve kan akışını farklı dokulara ihtiyaçlarına göre dağıtmak için çok önemlidir.
3. Kan Basıncının Düzenlenmesi:Arterioller kan akışına karşı dirençlerini değiştirerek kan basıncının korunmasında hayati bir rol oynarlar. Arteriyoller daraldığında kan akışına karşı direnç artar ve bu da kan basıncının yükselmesine neden olur. Tersine, arteriyoller genişlediğinde direnç azalır ve bu da kan basıncının düşmesine neden olur.
4. Metabolik Otoregülasyon:Arterioller, metabolik otoregülasyon adı verilen bir olgu sergiler; burada bir dokuya giden kan akışı, metabolik aktivitedeki değişikliklere yanıt olarak ayarlanır. Dokular daha aktif olduğunda ve daha fazla oksijen ve besine ihtiyaç duyduğunda, bu dokuları besleyen arteriyoller genişleyerek kan akışının artmasına olanak tanır.
5. Kılcal Damar Değişimindeki Rolü:Arteriyoller kanı, kan ve çevre dokular arasında oksijen, karbondioksit, besin maddeleri ve atık ürünlerin değişiminin gerçekleştiği yerler olan kılcal damarlara iletir. Arteriyollerin çapı kılcal kan basıncını ve dolayısıyla kılcal damar değişim hızını etkiler.
Genel olarak, küçük arterler veya arterioller dolaşım sisteminin temel bileşenleridir. Kan basıncını düzenler, kan akışını ihtiyaca göre dokulara dağıtır ve kan ile dokular arasındaki madde alışverişini kolaylaştırırlar.