1. İnsanlarda Enfeksiyon:
a) Enfekte dişi Anofel sivrisineği bir insanı ısırır ve kan alır.
b) Sivrisinek, ısırığı sırasında sıtma parazitinin bir türü olan sporozoitleri insanın kan dolaşımına enjekte eder.
2. Karaciğerdeki Gelişim:
a) Sporozoitler kan dolaşımından geçerek karaciğere ulaşır.
b) Karaciğerin içinde sporozoitler, eşeysiz olarak üreyen ve binlerce merozoit oluşturan şizontlara olgunlaşır.
3. Kırmızı Kan Hücresi İstilası:
a) Şizontlar parçalanarak merozoitlerin kan dolaşımına salınması.
b) Merozoitler kırmızı kan hücrelerini istila ederek aseksüel olarak çoğalmaya başlar ve sayıları daha da artar.
4. Sıtmanın Belirtileri:
a) Kırmızı kan hücrelerinde merozoitlerin çoğalması, ateş, titreme, terleme, baş ağrısı, kas ağrısı ve yorgunluk gibi sıtma semptomlarına neden olur.
b) Kırmızı kan hücrelerinin parçalanması da kansızlığa yol açabilir.
5. Gametosit Oluşumu:
a) Merozoitlerin bir kısmı kırmızı kan hücreleri içinde gametositlere (erkek ve dişi cinsiyet hücreleri) dönüşür.
6. Sivrisinek Isırığı ve Bulaşma:
a) Başka bir Anofel sivrisineği enfekte bir kişiyi ısırdığında, kanla birlikte gametositleri de yutar.
b) Sivrisineğin bağırsağında gametositler olgunlaşır, çiftleşir ve bir zigot oluşturur ve bu da ookinete dönüşür.
7. Sporozoit Oluşumu:
a) Ookinet sivrisineğin orta bağırsak duvarına nüfuz eder ve binlerce sporozoit içeren bir ookist haline gelir.
b) Oosit yırtılır ve sporozoitler sivrisineğin tükürük bezlerine salınır.
8. Sivrisinek Isırığı Sırasında Bulaşma:
a) Enfekte sivrisinek başka bir insanı ısırdığında, sporozoitler kişinin kan dolaşımına enjekte edilir ve böylece yeni bir sıtma enfeksiyonu döngüsü başlar.
9. Çoklu İletim Döngüleri:
a) Enfekte olmuş tek bir sivrisinek, sonraki ısırıklar yoluyla sıtmayı birden fazla kişiye bulaştırabilir.
b) Bu nedenle sivrisinek popülasyonunun kontrol altına alınması ve sivrisinek ısırıklarının önlenmesi, sıtma bulaşmasını azaltmada çok önemlidir.
10. Coğrafi Dağılım:
a) Sıtma öncelikle Anofel sivrisineklerinin bulunduğu dünyanın tropikal ve subtropikal bölgelerinde bulaşır.
b) İklim, durgun su ve kötü sağlık koşulları gibi faktörler, belirli bölgelerde sıtmanın yaygınlaşmasına katkıda bulunur.