- Gram pozitif, çubuk şeklinde, spor oluşturan bakteriler.
Coğrafi dağılım :Dünya çapında.
Patogenez :Sporlar çevre koşullarına karşı oldukça dirençlidir ve toprakta onlarca yıl hayatta kalabilirler. Sporlar solunduğunda alveoler makrofajlar tarafından fagositlenir ve bitkisel formlara çimlenir. Bakteriler çoğalır ve doku tahribatına ve ödemlere neden olan toksinler üretir. Toksinler şunları içerir:
- Ölümcül toksin:Protein sentezini engeller
- Ödem toksini:Kılcal damarların geçirgenliğini artırır
Klinik özellikler :
- Kutanöz şarbon :En yaygın şekli, genellikle cildin açıkta kalan bölgelerinde (yüz, boyun, ön kollar, eller) görülür. Küçük, ağrısız bir papül gelişir ve siyah nekrotik bir eskara dönüşür. Bölgesel lenfadenopati ve hafif yapısal semptomlar mevcut olabilir. Erken ve uygun tedavi uygulandığında mortalite düşüktür.
- Akciğer şarbonu :Solunan sporlar akciğer şarbonuna neden olabilir. Semptomlar ateş, titreme, miyalji, öksürük ve dispne ile birlikte toplum kökenli pnömoniye benzeyebilir. Akciğer röntgeninde mediastinal genişleme görülebilir. Hızlı bozulma ve septik şok meydana gelebilir. Ölüm oranı yüksektir.
- Gastrointestinal şarbon :Kirlenmiş etin yutulması mide bulantısı, kusma, karın ağrısı ve ishal gibi gastrointestinal semptomlara neden olabilir. Toksemi gelişerek şoka neden olabilir ve mortalite yüksektir. Gastrointestinal şarbon nadirdir.
- Menenjit :Sporlar merkezi sinir sistemine girdiğinde ortaya çıkan nadir bir şarbon türü. Semptomlar baş ağrısı, ense sertliği, bulantı, kusma, konfüzyon ve nöbetleri içerir. Tedavi edilmezse mortalite yüksektir.
Teşhis :Şarbon tanısı klinik bulgulara, laboratuvar testlerine ve epidemiyolojik bilgilere dayanmaktadır. Laboratuvar testleri şunları içerebilir:
- Lezyonların veya vücut sıvılarının gram boyaması ve kültürü
- _Bacillus anthracis_ DNA'sını tespit etmek için polimeraz zincir reaksiyonu (PCR)
- Bacillus anthracis'e karşı antikorları tespit etmek için seroloji
Tedavi :Şarbonun tedavisi erken tanı ve uygun antibiyotiklerin uygulanmasına dayanır. Bacillus anthracis'e karşı etkili olan antibiyotikler şunları içerir:
- Penisilin
- Doksisiklin
- Siprofloksasin
- Vankomisin
Önleme :Şarbon enfeksiyonunun önlenmesi şunları içerir:
- Aşılama:Şarbon aşısı, askeri personel, laboratuvar çalışanları ve veteriner de dahil olmak üzere, maruz kalma riski yüksek olan kişiler için mevcuttur.
- Kişisel koruyucu ekipman:Potansiyel olarak kontamine olmuş malzemeleri kullanırken uygun koruyucu kıyafet ve ekipman kullanın.
- Çevresel kontrol:Hayvan karkaslarının uygun şekilde imha edilmesi ve kirlenmiş alanların dekontaminasyonu.
Epidemiyoloji :Şarbon öncelikle hayvanların bir hastalığıdır ancak insanları da enfekte edebilir. İnsanlar, enfekte hayvanlarla veya yün, post veya et gibi hayvansal ürünlerle temas yoluyla enfekte olabilirler. Şarbon ayrıca sporların solunması veya kontamine yiyecek veya suyun yutulması yoluyla da yayılabilir.