Tıbbi Asepsi
Tıbbi asepsi, sağlık hizmeti ortamında bulunan mikroorganizmaların sayısını azaltmayı amaçlayan bir dizi uygulamadır. Hasta bakım alanlarında uygulanan genel enfeksiyon kontrol önlemlerini içerir; örneğin:
1. El Hijyeni: Mikroorganizmaların yayılmasını önlemek için tıbbi asepside ellerin sabun ve su veya alkol bazlı el dezenfektanı ile sık ve uygun şekilde yıkanması önemlidir.
2. Kişisel Koruyucu Ekipman (KKD): Sağlık çalışanları, kendileri ile potansiyel olarak bulaşıcı materyaller arasında bir bariyer oluşturmak için eldiven, önlük, maske ve göz koruması gibi KKD giyerler.
3. Çevre Temizliği ve Dezenfeksiyonu: Hasta bakım alanlarının, tıbbi aletlerin ve yüzeylerin uygun dezenfektanlar kullanılarak düzenli olarak temizlenmesi ve dezenfeksiyonu, mikrobiyal kontaminasyonun azaltılmasına yardımcı olur.
4. İzolasyon Önlemleri: Tıbbi asepsi, bulaşıcı hastalığı olan hastaların başkalarına bulaşmasını önlemek amacıyla izolasyon önlemlerinin uygulanmasını içerir.
Cerrahi Asepsi
Cerrahi asepsi, özellikle cerrahi prosedürlerde kullanılan daha sıkı bir enfeksiyon kontrolü düzeyidir. Steril bir alan oluşturarak ve kirletici maddelerin cerrahi bölgeye girme riskini en aza indirerek tıbbi asepsinin ötesine geçer. Cerrahi asepsi şunları içerir:
1. Sterilizasyon: Ameliyatta kullanılan cerrahi aletler, pansumanlar ve diğer malzemeler, tüm canlı mikroorganizmaları ortadan kaldırmak için ısı, buhar veya kimyasal sterilizasyon gibi yöntemler kullanılarak sterilize edilir.
2. Cerrahi Kıyafet: Cerrahi ekip, mikroorganizmaların cerrahi alana yayılmasını önlemek için özel steril önlükler, eldivenler, maskeler ve baş örtüleri giyer.
3. Perdeler: Hastanın steril olmayan cildi ile ameliyat bölgesi arasında bariyer oluşturmak için steril örtüler kullanılır.
4. El Fırçalamaları: Ameliyattan önce cerrahi ekip, ellerdeki geçici mikroorganizmaları uzaklaştırmak için antiseptik bir solüsyonla sıkı bir el ovma işlemi gerçekleştirir.
5. Antiseptik Cilt Hazırlığı: Hastanın cildi, ciltteki mikrobiyal sayıyı azaltmak için antiseptik solüsyonlar kullanılarak hazırlanır.
6. Antibiyotik Profilaksisi: Bazı durumlarda enfeksiyon riskini daha da azaltmak için ameliyattan önce antibiyotik verilebilir.
Tıbbi asepsi ile cerrahi asepsi arasındaki temel fark, sterilite gerekliliklerinde yatmaktadır. Tıbbi asepsi mikrobiyal yükü azaltmayı amaçlarken, cerrahi asepsi, cerrahi alan enfeksiyonlarını önlemek için belirli bir alandaki tüm canlı mikroorganizmaları ortadan kaldırmayı amaçlar. Her iki uygulama da hasta güvenliğinin sağlanması ve sağlık hizmetiyle ilişkili enfeksiyonların önlenmesi açısından hayati öneme sahiptir.