1. İşlev:
- Damarlar: Damarlar, vücudun dokularından oksijeni alınmış kanı kalbe geri taşıyan kan damarlarıdır. Dolaşım sisteminde çok önemli bir rol oynarlar, oksijeni tükenmiş kanın yeniden oksijenlenmesi ve atık ürünlerin uzaklaştırılması için akciğerlere geri dönmesini sağlarlar.
- Lenfatik Damarlar: Lenfatik damarlar, vücut dokularından sıvının toplanmasından ve filtrelenmesinden sorumlu bir damar ve doku ağı olan lenfatik sistemin bir parçasıdır. Atık ürünler, bakteriler, virüsler ve diğer yabancı maddeleri içeren lenf sıvısını, sıvı kan dolaşımına dönmeden önce zararlı maddelerin filtrelendiği lenf düğümlerine taşırlar.
2. Taşınan Sıvı:
- Damarlar: Damarlar, plazma, kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri, trombositler ve besinlerden oluşan kanı taşır.
- Lenfatik Damarlar: Lenfatik damarlar, interstisyel sıvıdan (hücreleri çevreleyen sıvı) kaynaklanan ve çeşitli atık ürünleri, bağışıklık hücrelerini ve mikroorganizmaları içeren berrak bir sıvı olan lenfatik sıvıyı taşır.
3. Akış Yönü:
- Damarlar: Damarlar kanı vücut dokularından kalbe doğru taşır.
- Lenfatik Damarlar: Lenfatik damarlar, lenfatik sıvıyı dokulardan lenf düğümlerine doğru ve sonunda tekrar kan dolaşımına taşır.
4. Basınç:
- Damarlar: Kanı kalbe geri taşımak için gereken kuvvet, kanı vücuda pompalamak için gerekenden daha az olduğundan, damarlardaki basınç genellikle atardamarlara kıyasla düşüktür.
- Lenfatik Damarlar: Lenfatik sistemdeki sıvı hareketi öncelikle kas kasılmaları ve solunum hareketleri tarafından yönlendirildiğinden, lenf damarları içindeki basınç damarlardaki basınçtan çok daha düşüktür.
5. Vanalar:
- Damarlar: Toplardamarlarda kanın geriye doğru akışını önleyen ve kanın kalbe doğru akışını sürdürmeye yardımcı olan tek yönlü valfler bulunur.
- Lenfatik Damarlar: Lenfatik damarlarda, lenf sıvısının birçok yönde akmasına izin veren valfler yoktur.
6. Konum:
- Damarlar: Damarlar vücudun her yerinde bulunur ve atardamarların yanında uzanan geniş bir ağ oluşturur.
- Lenfatik Damarlar: Lenfatik damarlar, merkezi sinir sistemi ve gözün bazı kısımları dışında vücudun çoğu dokusunda bulunur. Özellikle lenf düğümleri, dalak ve timus gibi bölgelerde bol miktarda bulunurlar.
7. Bağışıklıktaki Rolü:
- Damarlar: Damarlar, beyaz kan hücreleri gibi bağışıklık hücrelerini vücutta taşıdıkları için bağışıklıkta ikincil bir rol oynarlar.
- Lenfatik Damarlar: Lenfatik damarlar vücudun bağışıklık savunma sisteminin merkezinde yer alır. Antijenleri, patojenleri ve diğer yabancı maddeleri, bağışıklık hücrelerinin bir bağışıklık tepkisi oluşturmak için etkinleştirildiği lenf düğümlerine taşırlar.
Özetle, damarlar oksijensiz kanın kalbe geri taşınmasından sorumludur; lenfatik damarlar ise vücut dokularından sıvıyı toplayıp filtreler ve bağışıklık sisteminde çok önemli bir rol oynar. Her iki sistem de vücudun sıvı dengesini ve genel sağlığı korumak için hayati öneme sahiptir.