1. Cinsiyet türü:
- Nüfuz eden seks (vajinal veya anal) :Bulaşma riski, enfekte kişinin vücut sıvıları (semen, vajinal sıvılar veya kan) ile enfekte olmayan partnerin mukozaları arasında doğrudan temasın olduğu korunmasız penetratif cinsel ilişki sırasında en yüksektir.
- Oral veya manuel seks: Oral veya manuel seks yoluyla bulaşma riski nispeten düşüktür ancak sıfır değildir.
2. Viral yük:
- Viral yük (enfekte kişinin vücudundaki HIV miktarı) ne kadar yüksek olursa, bulaşma riski de o kadar yüksek olur. Viral yük, HIV enfeksiyonunun evresi, tıbbi tedavi ve ilaca bağlılık gibi faktörlerden etkilenebilir.
3. Prezervatif kullanımı:
- Her cinsel ilişki sırasında erkek veya kadın prezervatifinin tutarlı ve doğru kullanımı, HIV bulaşma riskini önemli ölçüde azaltabilir. Prezervatifler vücut sıvılarına karşı fiziksel bir bariyer sağlar.
4. Maruz kalma öncesi profilaksi (PrEP):
- PrEP, HIV negatif bireylerin HIV'e yakalanma riskini azaltmak için kullanabileceği koruyucu bir ilaçtır. PrEP günlük olarak alındığında HIV bulaşmasını önlemede oldukça etkilidir.
5. Temas sonrası profilaksi (PEP):
- PEP, HIV'e maruz kalma olasılığı sonrasında enfeksiyon riskini azaltmak için alınabilecek kısa süreli bir ilaç rejimidir. PEP potansiyel maruziyetten sonraki 72 saat içinde başlatılmalı ve 28 gün süreyle alınmalıdır.
6. Diğer faktörler:
- Enflamasyona neden olabilen ve mukoza zarlarının geçirgenliğini artırabilen diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara (CYBE) sahip olmak gibi bazı faktörler HIV bulaşma riskini artırabilir.
- İğnelerin veya diğer uyuşturucu malzemelerinin paylaşılması da HIV bulaşma riskini artırabilir.
Yukarıdaki faktörlerin kapsamlı olmadığını ve bulaşma riskinin kişiden kişiye değişebileceğini unutmamak önemlidir. Düzenli testler, prezervatif kullanımı ve sağlık uzmanınızla açık iletişim, HIV bulaşma riskini azaltmak için çok önemlidir.