Yapışma:Streptococcus pneumoniae enfeksiyonunun patogenezinde ilk adım, konağın solunum yoluna yapışmadır. Bakteri, burun ve solunum epitel hücrelerinin yüzeyindeki spesifik reseptörlere bağlanmasını sağlayan pili ve adezinler gibi çeşitli yüzey proteinlerini eksprese eder.
Kolonizasyon:Konakçı hücrelere yapıştıktan sonra Streptococcus pneumoniae nazofarinkste kolonize olur. Bu kolonizasyon asemptomatik (taşıma) olabileceği gibi enfeksiyona da yol açabilir. Kolonizasyon çocuklarda ve yaşlılarda daha sık görülür.
Toksinler:Streptococcus pneumoniae, virülansına katkıda bulunan çeşitli toksinler üretir. Bu toksinler şunları içerir:
- Pnömolizin:konakçı hücre zarlarına zarar veren ve akciğer hasarına ve inflamasyona katkıda bulunan sitotoksik bir toksin.
- Otolisin:Konağın hücre dışı matrisini parçalayarak bakterinin yayılmasına yardımcı olan bir enzim.
- Hidrojen peroksit:Bakterinin metabolizması tarafından üretilir ve doku hasarına ve iltihaplanmaya katkıda bulunur.
- Nöraminidaz:sialik asidi konakçı hücre yüzeylerinden ayıran, bakteriyel yayılmayı ve kolonizasyonu kolaylaştıran bir enzim.
Bağışıklıktan Kaçınma:Streptococcus pneumoniae, konağın bağışıklık tepkisinden kaçmak için çeşitli mekanizmalar geliştirmiştir. Örneğin, bağışıklık hücrelerinin fagositozuna direnmesine yardımcı olan polisakkaritlerden yapılmış bir kapsül üretebilir.
İstila:Bazı durumlarda Streptococcus pneumoniae, solunum yolunun ötesinde daha derin dokuları istila ederek menenjit, bakteriyemi ve sepsis gibi enfeksiyonlara neden olabilir. Bu istila, bakterinin epitel bariyerini geçip kan dolaşımına girmesini ve burada çeşitli organlara yayılıp sistemik enfeksiyona neden olmasını içerir.
Streptococcus pneumoniae enfeksiyonunun şiddeti, türün virülansı, konağın bağışıklık durumu ve bireyin temel sağlık koşulları gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Hızlı tanı ve uygun antibiyotik tedavisi ciddi sonuçları ve komplikasyonları önlemek için çok önemlidir.