1. Doğru El Hijyeni:Ellerin sabun ve suyla yıkanması veya alkol bazlı el dezenfektanlarının kullanılması patojenlerin bulaşmasını önlemede çok önemlidir. Özellikle öksürdükten veya hapşırdıktan, tuvaleti kullandıktan, çiğ et veya diğer kontamine olmuş eşyalara dokunduktan sonra eller sık sık yıkanmalıdır.
2. Solunum Kuralları:Öksürürken veya hapşırırken ağzı ve burnu mendille veya dirsek kıvrımıyla kapatmak, solunum damlacıklarının patojenleri havaya yaymasını önlemeye yardımcı olur. Kullanılmış dokular derhal atılmalıdır.
3. İzolasyon ve Karantina:Bulaşıcı bir hastalıkla enfekte olan veya enfekte olduğundan şüphelenilen bireylerin izole edilmesi, onların başkalarıyla temas etmesini ve patojeni yaymasını engeller. Karantina, potansiyel olarak maruz kalan kişilerin bir enfeksiyon geliştirip geliştirmedikleri belirlenene kadar hareketlerinin kısıtlanmasını içerir.
4. Kişisel Koruyucu Ekipman (KKD):Sağlık hizmeti ortamlarında ve bazı yüksek riskli ortamlarda, sağlık çalışanları ve bulaşıcı malzemelerle çalışan kişiler, patojenlerle doğrudan teması önlemek için önlük, eldiven, maske ve göz koruması gibi uygun KKD giymelidir.
5. Temizlik ve Dezenfeksiyon:Ortamdaki patojenlerin yok edilmesi için yüzeylerin, sık dokunulan nesnelerin ve ortak alanların düzenli olarak temizlenmesi ve dezenfeksiyonu önemlidir. Deterjanlarla doğru temizlik ve uygun dezenfektanlarla dezenfekte edilmesi mikroorganizmaları öldürür ve bulaşma riskini azaltır.
6. Atıkların Güvenli İmhası:Kullanılmış KKD gibi bulaşıcı atıklar, patojen yayılma riskini en aza indirmek için güvenli bir şekilde kullanılmalı ve imha edilmelidir. Atıklar güvenli kaplarda toplanmalı ve yerel ve uluslararası kurallara göre bertaraf edilmelidir.
7. Vektör Kontrolü:Hastalıkların sivrisinek, kene veya diğer böcekler gibi vektörler tarafından bulaştığı bölgelerde, vektör kontrol önlemlerinin uygulanması patojen bulaşmasını önlemeye yardımcı olabilir. Bu, vektörlerin ürediği yerde duran suyun ortadan kaldırılmasını, böcek ilaçlarının kullanılmasını ve böcek kovucu önlemlerin uygulanmasını içerebilir.
8. Aşılama:Aşılama, birçok bulaşıcı hastalığın yayılmasını önlemede kritik bir rol oynamaktadır. Aşılar vücudun bağışıklık sistemini belirli patojenlere karşı antikorlar geliştirmeye teşvik eder, böylece bağışıklık oluşturur ve enfeksiyon ve bulaşma olasılığını azaltır.
9. Gıdanın Doğru Kullanımı:Uygun pişirme, çabuk bozulan gıdaların uygun sıcaklıklarda saklanması ve gıda hazırlanırken hijyenin sağlanması gibi gıda güvenliği uygulamaları, patojenlerin neden olduğu gıda kaynaklı hastalıkların önlenmesinde hayati öneme sahiptir.
10. Seyahat ve Giriş Taraması:Salgınlar veya salgın hastalıklar sırasında ülkeler, patojenlerin sınırlar arasında yayılmasını izlemek ve önlemek için seyahat kısıtlamaları ve sağlık beyanları ve ateş kontrolleri gibi giriş tarama önlemleri uygulayabilir.