1. Kafatası ve Omurgalar :
- Kafatası kemiklerinden oluşan kafatası, beyni dış darbelerden ve travmalardan koruyan sağlam bir muhafaza sağlar.
- Omurgayı oluşturan omurlar, omuriliği çevreleyip koruyarak yapısal destek sağlar.
2. Meninksler :
- CNS, meninksler olarak bilinen üç katmanlı bağ dokusu membranıyla sarılmıştır:dura mater, araknoid mater ve pia mater.
- En dış katman olan dura mater sert ve liflidir ve koruyucu bir bariyer görevi görür.
- Dura mater'nin altında yer alan araknoid mater, ağ benzeri bir yapı ve beyin omurilik sıvısı (BOS) içerir.
- En içteki katman olan pia mater, beyin ve omuriliğin yüzeyine sıkı bir şekilde yapışarak beslenme ve koruma sağlar.
3. Beyin Omurilik Sıvısı (BOS) :
- Beyin ve omurilik, beynin ventriküllerindeki koroid pleksus tarafından üretilen berrak, renksiz bir sıvı olan BOS ile yıkanır.
- CSF, ventriküller ve subaraknoid boşlukta dolaşarak kaldırma kuvveti, yastıklama ve mekanik travmaya karşı koruma sağlar.
4. Kan-Beyin Bariyeri (BBB) :
- BBB, beyindeki kan damarlarının iç yüzeyini oluşturan, sıkı bir şekilde birbirine bağlanmış endotel hücrelerinden oluşan özel bir ağdır.
- BBB, maddelerin kan dolaşımından beyin dokusuna geçişini sıkı bir şekilde kontrol ederek, gerekli besin maddelerinin geçmesine izin verirken potansiyel olarak zararlı maddelerin girişini engeller.
Bu savunma mekanizmaları, CNS'yi fiziksel hasardan, zararlı kimyasallardan ve patojenlerden korumak için birlikte çalışarak optimal işlevini ve bütünlüğünü sağlar.