1. Tuzağa Düşürme ve Tuzağa Düşürme: Mukus, yüzeyinde bakteri ve virüsler de dahil olmak üzere patojenleri yakalayan ve dolaştıran kalın ve yapışkan bir maddedir. Bu, patojenlerin vücutta serbestçe hareket etmesini ve yayılmasını önler.
2. Hareketsizleştirme: Mukusun viskozitesi patojenlerin hareketini kısıtlayarak bunların alttaki dokulara nüfuz etmesini veya istila etmesini zorlaştırır.
3. Sınır dışı edilme :Mukus sıklıkla öksürme, hapşırma ve yutma gibi çeşitli mekanizmalarla hareket ettirilir ve vücuttan atılır. Bu süreç, sıkışıp kalan patojenlerin temizlenmesine yardımcı olur ve bunların enfeksiyonlara neden olmasını önler.
4. Antikor Bağlanması: Mukus, belirli patojenleri tanıyan ve onlara bağlanabilen immünoglobulinler (antikorlar) içerir. Antikorlar patojenlere bağlandığında, onları bağışıklık hücreleri tarafından yok edilmek üzere işaretler.
5. Antimikrobiyal Maddeler: Mukus, patojenleri doğrudan öldürebilen veya etkisiz hale getirebilen defensinler ve lizozimler gibi antimikrobiyal maddeler içerebilir. Bu maddeler patojenlerin hücre duvarlarını veya zarlarını bozarak onların yok olmasına yol açar.
6. pH Düzenlemesi: Mukusun pH'ı hafif asidik olabilir, bu da birçok patojenin büyümesi ve hayatta kalması için elverişsiz bir ortam yaratır. Bu asitlik, mukus içindeki patojenlerin çoğalmasını ve yayılmasını engellemeye yardımcı olur.
7. Besin Rekabeti: Mukus aynı zamanda vücutta yaşayan faydalı bakteriler (kommensal bakteriler) için de besin kaynağı görevi görebilir. Bu bakteriler, normalde patojenlerin erişebileceği besinleri kullanır ve böylece zararlı mikroorganizmaların büyümesini ve hayatta kalmasını sınırlandırır.
Genel olarak mukus, patojenleri fiziksel olarak bloke ederek, antimikrobiyal maddeler salgılayarak, yabancı parçacıkları yakalayarak ve bunların vücuttan atılmasını kolaylaştırarak çok önemli bir savunma mekanizması görevi görür. Mukus zarlarının bütünlüğünü ve işlevini koruyarak vücuda çeşitli bulaşıcı hastalıkların girişi ve oluşması önlenebilir.