1. Azalan beyin hacmi: İnsanlar yaşlandıkça beyin yavaş yavaş hacmini kaybeder. Beyin dokusundaki bu kayıp en çok hafıza, yürütme işlevi ve dil gibi işlevlerle ilgili olan frontal ve temporal loblarda belirgindir.
2. Beyin yapısındaki değişiklikler: Beyin yaşlanmayla birlikte hacim kaybının yanı sıra yapısal değişikliklere de uğrar. Bu değişiklikler arasında serebral korteksin incelmesi, ventriküllerin genişlemesi (beyindeki sıvı dolu alanlar) ve beyaz madde lezyonlarının gelişimi yer alır.
3. Nörotransmitter değişiklikleri: Nörotransmitterler beyindeki nöronlar arasında sinyal ileten kimyasallardır. Dopamin, serotonin ve norepinefrin gibi bazı nörotransmiterlerin seviyeleri yaşla birlikte azalır. Bu değişiklikler bilişsel gerilemeye ve ruh hali değişikliklerine katkıda bulunabilir.
4. Artan inflamasyon: Enflamasyon, yaralanma veya enfeksiyona karşı doğal bir tepkidir ancak kronik inflamasyon, beyin yaşlanmasına ve nörodejenerasyona katkıda bulunabilir. Beyindeki inflamatuar belirteçler, herhangi bir görünür hastalık olmasa bile yaşlı yetişkinlerde sıklıkla yükselir.
5. Oksidatif stres: Oksidatif stres, serbest radikallerin (hücrelere zarar verebilecek dengesiz moleküller) üretimi ile vücudun bunları nötralize etme yeteneği arasında bir dengesizlik olduğunda ortaya çıkar. Oksidatif stresin yaşlanma sürecinde rol oynadığı ve Alzheimer gibi nörodejeneratif hastalıklarla ilişkili olduğu düşünülmektedir.
6. Nörojenezde azalma: Nörojenez veya yeni nöronların doğuşu, yaşam boyunca beynin hipokampus gibi belirli bölgelerinde meydana gelir. Bununla birlikte, nörogenez oranı yaşla birlikte azalır ve bu da yaşa bağlı hafıza azalmasına katkıda bulunabilir.
Beyindeki bu değişikliklerin kaçınılmaz olarak bilişsel gerilemeye veya demansa yol açmadığını belirtmek önemlidir. Birçok yaşlı yetişkin iyi bilişsel işlevleri sürdürür ve öğrenmeye ve zihinsel olarak teşvik edici faaliyetlere katılmaya devam eder. Bununla birlikte yaşlanmayla birlikte beyinde meydana gelen değişiklikler bilişsel bozulma ve nörodejeneratif hastalık riskini artırabilmektedir.
Sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek, düzenli fiziksel aktivitede bulunmak, zihinsel olarak aktif kalmak ve altta yatan sağlık koşullarını yönetmek, beyin yaşlanmasının etkilerini hafifletmeye ve insanlar yaşlandıkça bilişsel sağlığı geliştirmeye yardımcı olabilir.