Gama ışınları, nükleer santrallerde ve nükleer silahlarda bulunanlar gibi radyoaktif maddeler tarafından yayılır. Ayrıca yıldırım ve süpernova gibi doğal kaynaklar tarafından da üretilebilirler.
Yüksek enerjileri nedeniyle gama ışınları diğer radyasyon türlerinin geçemediği malzemelere nüfuz edebilir. Bu onları özellikle tehlikeli kılar çünkü vücudun derinliklerindeki hücrelere zarar verebilirler.
Gama ışınlarına maruz kalmak çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir:
* Akut radyasyon sendromu:Bu, yüksek dozda gama ışınlarına maruz kaldıktan sonra saatler veya günler içinde ortaya çıkabilen ciddi bir hastalıktır. Semptomlar bulantı, kusma, ishal, yorgunluk, saç dökülmesi ve ateşi içerebilir. Akut radyasyon sendromu ölümcül olabilir.
* Kronik radyasyon sendromu:Bu, uzun süre boyunca daha düşük dozda gama ışınlarına maruz kalmanın ardından gelişebilen uzun süreli bir durumdur. Semptomlar yorgunluk, halsizlik, iştahsızlık, kilo kaybı ve cilt problemlerini içerebilir. Kronik radyasyon sendromu da kanser riskini artırabilir.
* Kanser:Gama ışınları, hücrelerdeki DNA'ya ve diğer moleküllere zarar vererek kansere neden olabilecek mutasyonlara yol açabilir. Kanser, gama ışınlarına maruz kalmayla ilişkili en yaygın uzun vadeli sağlık sorunudur.
* Diğer sağlık sorunları:Gama ışınları ayrıca katarakt, kalp hastalığı ve felç gibi çeşitli başka sağlık sorunlarına da neden olabilir.
Gama ışınlarının neden olduğu hasarın miktarı radyasyon dozuna bağlıdır. Doz ne kadar yüksek olursa sağlık sorunları riski de o kadar artar.