Meme kanseri yaygın bir hastalıktır ve 2020 yılında dünya çapında tahmini 13,8 milyon yeni vaka teşhis edilmiştir. Aynı yıl yaklaşık 7,8 milyon kadın meme kanserinden ölmüştür.
Yaş, aile öyküsü ve genetik mutasyonlar da dahil olmak üzere çeşitli faktörler bir kadının meme kanserine yakalanma riskini artırabilir. BRCA1 ve BRCA2 gibi genetik mutasyonlar, bir kadının meme ve yumurtalık kanserine yakalanma riskini önemli ölçüde artırabilir.
Ailenizde meme kanseri veya yumurtalık kanseri öyküsü varsa doktorunuz bu genetik mutasyonlar için test yaptırmanızı önerebilir. Bunun nedeni, eğer bir BRCA1 veya BRCA2 mutasyonu taşıyorsanız, daha genç yaşta meme ve yumurtalık kanserine yakalanma olasılığınız daha yüksek olabilir ve diğer kanser türlerine yakalanma riskiniz de daha yüksek olabilir.
Meme Kanseri Genlerine Yönelik Genetik Testleri Anlamak
Meme kanseri genlerine yönelik genetik testler, BRCA1 ve BRCA2 gibi meme kanserine yakalanma riskini artıran spesifik genetik mutasyonları tanımlayabilir. Bu testler, bu spesifik mutasyonları aramak için kişinin DNA'sını analiz eder. Test, bir kişinin her iki ebeveynden de mutasyon alıp almadığını belirleyebilir.
Meme Kanseri Genleri İçin Genetik Test Ne Zaman Düşünülmeli?
Bir kadının meme kanseri genleri için genetik test yaptırmayı düşünüp düşünmemesi gerektiğini çeşitli faktörler etkileyebilir:
1. Aile Geçmişi: Özellikle birinci derece akrabalarınızda (anne, kız kardeş veya kız) güçlü bir meme kanseri veya yumurtalık kanseri öyküsü varsa, BRCA1 veya BRCA2 mutasyonu taşıma riskiniz daha yüksektir.
2. Kişisel Meme veya Yumurtalık Kanseri Tarihi: Özellikle genç yaşta (45 yaş altı) meme veya yumurtalık kanseri tanısı aldıysanız doktorunuz genetik test önerebilir.
3. Aşkenazi Yahudi Kökeni: Aşkenazi Yahudi kökenli kadınların BRCA1 ve BRCA2 mutasyonlarını taşıma riski daha yüksektir. Aşkenazi Yahudisi soyuna sahipseniz genetik test yapmayı düşünebilirsiniz.
4. Çoklu Birincil Kanserler: Meme kanseri ve yumurtalık kanseri de dahil olmak üzere birden fazla birincil kanser teşhisi konulduysa genetik mutasyon taşıma riskiniz daha yüksektir.
5. Atipik Meme Lezyonları: Size atipik hiperplazi veya lobüler karsinom in situ teşhisi konduysa doktorunuz genetik test önerebilir.
6. Erkek Meme Kanseri: Meme kanseri olan bir erkekseniz, BRCA2 mutasyonu taşıma riskiniz daha yüksek olduğundan genetik testlerden yararlanabilirsiniz.
Meme Kanseri Genleri İçin Genetik Testin Yararları ve Riskleri
Meme kanseri genleri için genetik test yaptırmanın çeşitli faydaları vardır:
1. Risk Değerlendirmesi: Genetik testler meme ve yumurtalık kanserine yakalanma riskiniz hakkında bilgi sağlayabilir. Bu sizin ve doktorunuzun tarama, önleme ve tedavi stratejileri hakkında bilinçli kararlar almasına yardımcı olabilir.
2. Erken Tespit: Genetik testler, düzenli mamogramlar, meme manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ve pelvik muayeneler gibi daha sık tarama ve önleyici tedbirlerden yararlanabilecek daha yüksek risk altındaki bireyleri belirleyebilir.
3. Aile Planlaması: Genetik bir mutasyon taşıyorsanız, genetik test sizin ve ailenizin aile planlaması ve üreme seçenekleri hakkında bilinçli kararlar almasına yardımcı olacak değerli bilgiler sağlayabilir.
4. Hedefe Yönelik Tedavi: Bazı durumlarda genetik testler tedavi kararlarına rehberlik edebilir. Örneğin, bir BRCA mutasyonu taşıyorsanız, bu spesifik mutasyonlara sahip tümörlere karşı daha etkili olan hedefe yönelik tedavilere uygun olabilirsiniz.
Ancak genetik testlerle ilişkili aşağıdaki riskler de vardır:
1. Duygusal Sıkıntı: Pozitif genetik test sonuçları almak kaygıya, sıkıntıya ve duygusal yüke neden olabilir. Genetik teste girmeden önce duygusal sağlığınızı dikkate almanız önemlidir.
2. Sigorta Üzerindeki Etkisi: Genetik test sonuçları sağlık sigortanızın kapsamını etkileyebilir. Bazı sigorta şirketleri bu bilgileri primlerinizi ayarlamak veya teminatı reddetmek için kullanabilir.
3. Sınırlı Tahmin Değeri: Genetik testler yalnızca meme kanseri riskiyle ilişkili belirli sayıda genetik mutasyonu tanımlayabilir. Meme kanserine yakalanacağınızı veya bundan kaçınacağınızı garanti etmez.
Genetik Danışmanlık Aramak ve Bilgiye Dayalı Kararlar Vermek
Meme kanseri genleri için genetik test yaptırmadan önce genetik danışmanlık almak önemlidir. Genetik danışmanlar test, sonuçları, olası yararları ve riskleri hakkında kapsamlı bilgi sağlayabilir. Ayrıca süreç boyunca duygusal destek ve rehberlik de sunabilirler.
Sonuçta meme kanseri genleri için genetik test yaptırma kararı kişiseldir ve dikkatli bir değerlendirme, doktorunuzla görüşme ve bir genetik danışmana danıştıktan sonra yapılmalıdır.