Cıva çevrede uzun yıllar kalabilen kalıcı bir çevre kirleticidir. Hava ve su yoluyla uzun mesafelere taşınabilir, toprakta, suda ve canlı organizmalarda birikebilir. Cıva ayrıca volkanik patlamalar ve orman yangınları gibi doğal kaynaklardan da çevreye salınabilir.
İnsan Sağlığı Sorunları
Cıva, insan sağlığı üzerinde çeşitli olumsuz etkilere sahip olabilen toksik bir metaldir. Bu etkiler hafiften şiddetliye kadar değişebilir ve şunları içerebilir:
* Nörolojik etkiler:Cıva sinir sistemine zarar vererek hafıza, dikkat, koordinasyon ve motor becerilerde sorunlara yol açabilir. Ağır vakalarda cıva zehirlenmesi komaya ve ölüme yol açabilir.
* Kardiyovasküler etkiler:Cıva kalp hastalığı, felç ve yüksek tansiyon riskini artırabilir.
* Böbrek etkileri:Cıva böbreklere zarar verebilir, idrar çıkışı, sıvı tutulumu ve yüksek tansiyonla ilgili sorunlara yol açabilir.
* Karaciğer etkileri:Cıva karaciğere zarar vererek sindirim sorunlarına, sarılığa ve karaciğer yetmezliğine neden olabilir.
* Bağışıklık sistemi etkileri:Cıva bağışıklık sistemini baskılayarak vücudu enfeksiyonlara karşı daha duyarlı hale getirebilir.
* Üreme etkileri:Cıva hem erkeklerde hem de kadınlarda doğurganlığı etkileyebilir ve ayrıca doğum kusurlarına da neden olabilir.
* Gelişimsel etkiler:Cıvanın çocukların gelişimi üzerinde öğrenme, davranış ve dikkat sorunları da dahil olmak üzere çeşitli olumsuz etkileri olabilir.
Cıvaya Maruz Kalma
Cıva vücuda çeşitli yollardan girebilir:
* Soluma:Cıva, buhar veya toz halinde solunabilir.
* Cilt teması:Cıva cilt yoluyla emilebilir.
* Yutma:Cıva yiyecek, su veya toprak yoluyla yutulabilir.
Cıvaya Maruz Kalmayı En Aza İndirme
Cıvaya maruz kalmayı en aza indirmek için yapılabilecek birkaç şey vardır:
* Termometre ve pil gibi cıva içeren ürünlerin kullanımının azaltılması.
* Cıva içeren ürünlerin uygun şekilde imha edilmesi.
* Bol miktarda meyve, sebze ve tam tahıl içeren sağlıklı bir diyet yemek.
* Kirlenmiş toprak ve su ile temastan kaçınılmalıdır.
*Düzenli tıbbi kontrollerden geçmek.
Cıva Düzenlemeleri
Cıva kirliliğini ve maruziyeti sınırlamak için bir dizi düzenleme mevcuttur. Bu düzenlemeler şunları içerir:
* Temiz Hava Yasası:Bu yasa, endüstriyel kaynaklardan cıva emisyonunu düzenler.
* Temiz Su Yasası:Bu yasa, cıvanın su yollarına deşarjını düzenler.
* Zehirli Maddeler Kontrol Yasası:Bu yasa, cıva içeren ürünlerin üretimini, kullanımını ve imhasını düzenler.
Sonuç
Cıva, insan sağlığı ve çevre üzerinde çeşitli olumsuz etkilere sahip olabilen toksik bir metaldir. Sağlığımızı ve çevreyi korumak için cıvaya maruz kalmayı en aza indirecek adımları atmak önemlidir.